رمزارز 4 ماه قبل
مبتدی 5 دقیقهچین لینک (ChainLink) یکی از پروژه‌های نوآورانه‌ای است که در خصوص قرارداد هوشمند فعالیت می‌کند. این پروژه موفق شده تا با حل بخشی از مشکلات قراردادهای هوشمند و افزایش کارایی این قراردادها در امور روزمره؛ به یکی از پرطرفدارترین ارزهای بازار تبدیل شود. اما چین لینک دقیقاً چگونه کار می‌کند و چگونه خود را با یک جهش فوق‌العاده به یکی از محبوب‌ترین ارزهای بازار تبدیل کرده است؟
سرفصل‌های این آموزش
مقدمه
احتمالاً بارها در رابطه با قرارداد هوشمند در بلاک چین شنیده باشید اما قرارداد هوشمند دقیقاً به چه صورت است و دارای چه ویژگی‌هایی است؟ قراردادهای هوشمند در واقع همان قراردادهای عادی‌ای هستند که درون بلاکچین به صورت خودکار اجرا می‌شوند. سؤال اینجاست که این قراردادها بر اساس چه معیاری به صورت خودکار اجرا می‌شوند؟ قراردادهای هوشمند با بررسی و ارزیابی دسته‌ای اطلاعات و برخی شرایط تعیین‌شده اجرا می‌شوند. اما در اینجا مشکل بزرگی وجود دارد که کارآمدی قرارداد هوشمند را زیر سؤال خواهد برد.
در واقع بلاک چین‌ها به‌گونه‌ای ساخته‌شده‌اند که نمی‌توانند به صورت مناسبی به داده‌های خارجی دسترسی داشته باشند و از این نظر با محدودیت مواجه هستند. ارتباط داده‌های درون زنجیره‌ای که داخل بلاک چین است با داده‌های بیرون زنجیره‌ای همواره برای قراردادهای هوشمند چالش‌برانگیز بوده است. پروژه چین لینک با بهره‌گیری از اوراکل‌های غیرمتمرکز به دنبال حل همین مسئله است.
اوراکل‌ها در واقع نرم‌افزارهایی هستند که نقش یک مترجم هم‌زمان را برای قراردادهای هوشمند ایفا می‌کنند؛ به این صورت که اوراکل‌ها داده‌های خارجی را به زبانی تبدیل می‌کنند که برای قرارداد هوشمند قابل‌فهم باشد و بالعکس.
چین لینک چیست؟
چین لینک (Chainlink) پلتفرمی است که فاصله بین قراردادهای هوشمند در شبکه بلاکچین و نرم‌افزارهای دنیای واقعی خارج از بلاک چین را از بین می‌برد. این پلتفرم برای از بین بردن این فاصله از «اوراکل‌ها» برای امکان تائید و انتقال داده های خارج از بلاک چین به درون قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. توکن حاکمیتی چین لینک، لینک LINK بوده که برای استفاده از خدمات درون‌شبکه‌ای چین لینک کاربرد دارد.
چین لینک چگونه کار می‌کند؟
پیش از آنکه به نحوه کار چین لینک بپردازیم بهتر است با تفاوت اوراکل‌های متمرکز و غیرمتمرکز که چین لینک از آن‌ها استفاده می‌کند؛ بیشتر آشنا شویم: به طور ساده در اوراکل‌های متمرکز، تنها یک ارائه‌دهنده اطلاعات خارجی وجود دارد. به همین خاطر امکان تقلب، خرابکاری یا دستکاری داده‌ها در این نوع اوراکل‌ها بسیار محتمل است. زیرا تنها یک منبع وجود دارد و با اعتماد بر داده‌ای که می‌تواند اشتباه یا دستکاری‌شده باشد، احتمالاً کل سازوکار دچار مشکل می‌شود. اما در این میان چین لینک با چه راهکاری پا به میدان گذاشته است؟ استفاده از شبکه‌ای از نودها برای بررسی صحت داده‌ها.
در واقع شبکه‌ای از نودها در سازوکار چین لینک وجود دارد که داده‌هایی را که به آن‌ها سپرده می‌شود؛ با کمک چندین منبع بررسی کرده و صحت آن‌ها را تائید می‌کنند. این نودها درنهایت صحیح‌ترین و قابل‌اعتمادترین داده ممکن را در اختیار قراردادهای هوشمند قرار می‌دهند.
به‌عنوان‌مثال یک قرارداد هوشمند نیاز به یک داده در دنیای واقعی دارد پس درخواست این داده را به پروتکل چین لینک می‌دهد. همه‌چیز از همین نقطه آغاز می‌شود.
ابتدا پروتکل چین لینک این درخواست را ثبت و آن را به شکل “پیشنهاد” یا Bid، چیزی شبیه مزایده در شبکه برای نودها قرار می‌دهد تا اپراتوری برنده این پیشنهاد شود. چین لینک یک سازوکار داخلی دارد که می‌تواند اعتبار منابع مختلف سنجیده و از این روش میزان درست بودن هر منبع را مشخص کند. این سازوکار نقطه عطف کارکرد چین لینک است که داده‌ها را از منابع مختلف، اعتبارسنجی می‌کند. این ویژگی علاوه بر این که دقت بسیار بالایی دارد باعث حفاظت قراردادهای هوشمند از بسیاری از حمله‌های سایبری می‌شود.
در ادامه، قرارداد هوشمندی که درخواست خود را ثبت کرده است، در ازای دریافت خدمات به نودهای اپراتور چین لینک، توکن LINK پرداخت می‌کند. میزان کارمزد این خدمات را نودهای اپراتور بر حسب شرایط بازار برای داده‌های درخواست شده، محاسبه می‌کنند.
نودهای اپراتور همچنین برای اینکه تعهد خود را به شبکه برای طولانی‌مدت تضمین کنند باید در پروتکل چین لینک سرمایه‌ای را Stake یا گرو گذاری کنند. درست مثل مدل اقتصادی بیت کوین، نودهای اپراتور درستکار و قابل‌اعتماد پاداش دریافت می‌کنند تا به دنبال خرابکاری در شبکه نباشند.
چین لینک و امور مالی غیرمتمرکز
با گسترش محبوبیت و افزایش کاربرد امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) در میان کاربران، علاقه‌مندی به خدمات اوراکلی باکیفیت، نیز رشد بسزایی داشته است. بالاخره بیشتر قراردادهای هوشمند برای اینکه درست کار کنند، به داده‌های خارجی نیازمند خواهند بود و چه سرویسی بهتر از اوراکل‌های غیرمتمرکز لینک تا این نیازمندی را برطرف کند؟!
همان‌طور که پیشتر به آن پرداختیم؛ خدمات اوراکلی متمرکز برای پلتفرم‌های متمرکز انتخاب مناسبی نبوده و باعث آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر انواع حمله‌های سایبری می‌شود. یکی از مثال‌های بارز، خدمات وام‌های آنی است که با دستکاری اوراکل‌های متمرکز به وقوع پیوسته است و منجر به آسیب پروتکل ارائه‌دهنده آن خدمات شده است. به نظر می‌رسد تا زمانی که از اوراکل‌های متمرکز استفاده شوند؛ این حملات ادامه خواهد داشت.
اگرچه بسیاری بر این باورند که پروژه چین لینک حلال بسیاری از این مشکلات است؛ اما با یک نگاه بی‌طرف، همین دیدگاه ممکن است خود در آینده منجر به مشکلات بسیاری شود. در حال حاضر بسیاری از پروژه‌های بزرگ مثل Aave، یا Synthetix به فناوری چین لینک متکی هستند و همین نیاز ممکن است دردسرساز شود.
اولین مشکل این است که بسیاری از این پروژه‌ها به یک خدمات خاص اوراکلی متکی هستند و اگر زمانی به پروتکل چین لینک از کار بایستد؛ این پروژه‌ها هم از کار خواهند افتاد.
هرچند امکان وقوع این موضوع نزدیک به صفر است چون چین لینک به صورت شبکه‌ای غیرمتمرکز است و نقطه معیوب خاصی ندارد اما باز هم همیشه باید ریسک‌ها را مدنظر داشت. در واقع همین پروژه لینک در سال ۲۰۲۰ دچار حمله “ُSpam Attack” شده است و باعث دزدیده شدن ۷۰۰ اتر از کیف پول نود اپراتور شد. اگرچه مشکل این حمله به‌سرعت حل شد اما یک یادآوری بزرگ بود که حتی بهترین سیستم‌ها هم همیشه در برابر فعالیت‌های مخرب در امان نیستند.
توکن لینک
برای استفاده از خدمات اوراکل چین لینک در یک شبکه، باید از توکن LINK بهره برد. توکن LINK بر روی شبکه اتریوم توسعه‌یافته است و از استاندارد ERC-20 پیروی می‌کند. تعداد توکن های LINK یک میلیارد بوده که از این میزان حدود سیصد میلیون آن در اختیار شرکت تأسیس کننده است و حدود ۳۵ درصد آن در عرضه اولیه این پروژه در سال ۲۰۱۷ به فروش رفته است. امکان افزایش این دارایی به شکل استخراج یا Stake امکان‌پذیر نیست بنابراین میزان کلی توکن های لینک از یک میلیارد بیشتر نخواهد شد.
ارزش بازار چین لینک چیزی در حدود ۶.۶ میلیارد دلار است و با سهم ۰.۵ درصدی از بازار ارزهای دیجیتال در رتبه ۱۵ مارکت کپ قرار دارد. در لحظه نگارش این مقاله هر واحد چین لینک برابر با ۱۵.۷۴ دلار بوده و حجم مبادلات روزانه آن ۶۸۰ میلیون دلار است. بالاترین قیمت چین لینک در ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ ثبت شده است که این ارز در این تاریخ با قیمت ۵۲.۸۷ دلار معامله‌شده است.
کیف پول توکن لینک
از آنجایی که توکن لینک در شبکه اتریوم توسعه‌یافته است مشکلی برای نگهداری این توکن نخواهید داشت و اکثر کیف پول‌ها مانند تراست والت یا متامسک یا کیف پول های سخت افزاری مانند لدجر، این توکن را پشتیبانی می‌کنند.
سخن آخر
فناوری چین لینک ثابت کرده است که یکی از ارکان مستحکم امور مالی غیرمتمرکز و فراتر از آن بازیگر مهمی در اکوسیستم رمزارزها است. اگرچه داده‌های خارجی برخی خطرها را برای امور مالی غیرمتمرکز اتریوم به وجود می‌آورند، اما از طرفی دیگر همین داده‌ها یکی از عناصری هستند که منجر به ساخت یک اکوسیستم سالم درون زنجیره‌ای می‌شوند.
