آموزش امواج الیوت مقدماتی؛ چگونه به کمک امواج الیوت تحلیل کنیم؟

در پاسخ به امواج الیوت چیست می‌توان گفت که امواج الیوت ترکیبی از چندین موج صعودی و نزولی است که یک الگوی تکرارشونده را تشکیل می‌دهند. از این امواج در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شوند و بسیاری از معامله گران ارز دیجیتال در کنار سایر روش‌های تحلیل از آن نیز استفاده می‌کنند. در ادامه می‌توانید با موج شماری الیوت در تحلیل تکنیکال بیشتر آشنا شوید و آموزش کاربردی امواج الیوت را دنبال کنید. 

امواج الیوت چیست و چه تاریخچه‌ای دارد؟

امواج الیوت به‌طورکلی به یک نظریه یا یک قاعده کلی اشاره دارد که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاران و تریدرهای بسیاری از این قاعده برای تائید تصمیم‌گیری خود کمک می‌گیرند. ریشه شروع آموزش امواج الیوت در باور به این مسئله است که بازارهای مالی فارغ از بازه زمانی، الگوی خاص خود را تکرار می‌کنند اما این الگو در امواج الیوت چیست و چرا وجود دارد؟

بر اساس نظریه امواج الیوت (EWT) حرکات بازار دنباله‌رو توالی طبیعی از چرخه‌های روان‌شناسی جمعیت است. الگوها بر اساس احساسات فعلی موجود در بازار ایجادشده و  این الگوها به‌طور متناوب بین حالات نزولی (خرسی) و صعودی (گاوی) در حال تغییرند. اگر دوست دارید تا در خصوص روانشناسی ترید بیشتر بدانید مقاله استفاده از روانشناسی ترید در تحلیل تکنیکال می تواند برای شما کاربردی باشد. 

نخستین کسی که به امواج الیوت اشاره کرد رالف نلسون الیوت حسابدار و نویسنده آمریکایی در دهه سی میلادی بود. با این وجود این نظریه تا دهه هفتاد میلادی چندان شناخته‌شده نبود و شهرت این نظریه مدیون تلاش‌های رابرت آر. پرچتر و ای. جی. فراست است.

در ابتدا، نظریه امواج الیوت، اصل موج نام‌گذاری شده بود که توصیفی از رفتار انسان است. نظریه الیوت بر اساس مطالعه گسترده او از داده‌های بازار سهام به وجود آمده بود. تحقیقات سیستماتیک او حداقل بر روی‌داده‌های ۷۵ سال انجام‌شده بود.

به‌عنوان یک ابزار تحلیل تکنیکال، نظریه امواج الیوت برای شناسایی چرخه‌ها و روندهای بازار استفاده می‌شود و می‌تواند در بازارهای مالی مختلفی نیز پیاده‌سازی شود. البته باید توجه داشت که، موج الیوت یک شاخص یا تکنیک معاملاتی نیست. در عوض، نظریه‌ای است که ممکن است به پیش‌بینی رفتار بازار کمک کند.  پرچتر در بخشی از کتابش متذکر می‌شود: “اصول موج درجه اول یک ابزار پیش‌بینی نیست بلکه توصیف کاملی از نوع رفتار بازارها است.”

همان‌طور که خواندیم اینکه امواج الیوت چیست کار چندان سختی نیست. درواقع مرحله سخت کار تشخیص امواج الیوت و استفاده از آن برای تحلیل تکنیکال است. در ادامه می‌توانید آموزش کاربردی امواج الیوت را بخوانید. 

آموزش امواج الیوت

برای شروع آموزش کامل امواج الیوت نخست باید با الگوی کلی این امواج و چگونگی شکل‌گیری آن‌ها آشنا شوید. 

الگوی کلی امواج؛ صفر تا صد امواج الیوت

معمولاً، الگوی کلی امواج الیوت با یک الگوی هشت موجی شناخته می‌شود. این ۸ موج شامل پنج موج انگیزشی یا حرکتی (که همسو با روند اصلی حرکت می‌کنند) و سه موج اصلاحی (که در جهت مخالف روند حرکت می‌کنند) است. 

بنابراین، یک چرخه کامل امواج الیوت در بازاری صعودی به شکل زیر ترسیم می‌شود:

به تصویر بالا نگاه کنید. همان‌طور که می‌بینیم ۸ خط ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، A، B، C تشکیل‌دهنده ۸ موج اصلی الیوت هستند. حرکت بازار از خط ۱ شروع می‌شود و تا خط شماره ۵ روند صعودی است. پس‌ازآن تا C به‌صورت نزولی ادامه پیدا می‌کند. 

هر موجی که با روند اصلی مطابق باشد یا به عبارتی در جهت آن حرکت کند؛ یک موج انگیزشی است و هر موجی که برخلاف روند اصلی حرکت کند؛ موج اصلاحی است. 

• امواج انگیزشی یا پیشرو: در نمونه بالا، ما شاهد پنج موج انگیزشی هستیم: ۱، ۳، ۵ که در روند صعودی، حرکت رو به بالا دارند C و A که در روند نزولی، حرکتی نزولی دارند؛ موج‌های انگیزشی نامیده می‌شوند. 
• امواج اصلاحی: در برابر موج انگیزشی موج اصلاحی قرار دارد و ۲، ۴، و B سه موج اصلاحی در نظر گرفته می‌شوند. همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید؛ در روند صعودی ۲ و ۴ حرکتی نزولی دارند و در روند نزولی نیز B حرکت صعودی دارد. با توجه به مخالفت این امواج با روند اصلی به آن‌ها امواج اصلاحی گفته می‌شود.  

چرخه موج الیوت در بازار نزولی به شکل زیر ترسیم می‌شود:

در یک بازار نزولی نیز بر اساس روند، امواج به انگیزشی و اصلاحی تقسیم می‌شوند. مطابق قاعده قبل هر موج همراه با روند انگیزشی و هر موج مخالف با روند اصلاحی است. بنابراین همان‌طور که می‌بینید در بازار نزولی ۱، ۳، ۵ با وجود نزولی بودن ازآنجایی‌که در جهت روند هستند؛ موج انگیزشی نام دارند و ۲ و ۴ صعودی، امواج اصلاحی هستند.  

مفهوم فرکتال در امواج الیوت

فرکتال یک ساختار هندسی است. این ساختار از تکرار الگوهای مشابه تشکیل می‌شود و درنهایت یک ساختار واحد به شکل خود تشکیل می‌دهند. به‌عنوان‌مثال شکل زیر نمونه‌ای از یک فرکتال است.

به‌طورکلی اگر اجزایی در کنار یکدیگر شکلی مثل خودشان را بسازند؛ ما با یک فرکتال روبرو هستیم. اما فرکتال چه ارتباطی با امواج الیوت دارد؟

بر اساس آموزش‌های الیوت، بازارهای مالی الگوهایی با ماهیت فرکتال ایجاد می‌کنند. بنابراین هر موج الیوت خود از ریزموج‌هایی با الگوی مشابه تشکیل‌شده و هم‌زمان خود بخشی از یک موج بزرگ‌تر است.

به تصویر بالا نگاه کنید. موج‌های ۲ و ۳ چرخه الیوت ما خود از ریزموج‌هایی تشکیل‌شده که ساختار الیوت را تکرار می‌کنند و با علامت‌های ۱ تا A می‌توانید چرخه الیوت آن‌ها را تکرار کنید. 

یا در سوی مقابل اگر به بازه‌های زمانی بزرگ‌تر نگاه کنیم، حرکت از ۱ تا ۵ را می‌توان یک موج حرکتی واحد (I) در نظر گرفت، این در حالی است که حرکت A-B-C ممکن است نشانه یک موج اصلاحی واحد (II) باشد.

موج حرکتی واحد (I)

همان‌طور که قبلاً اشاره شد، الیوت دو نوع موج را در نظر می‌گیرد: امواج انگیزشی و اصلاحی. همان‌طور که گفتیم هر موج خود از ریزموج‌های دیگری تشکیل می‌شود که ساختارش را تکرار می‌کنند. علاوه بر این خود موج جزئی از موج بزرگ‌تری است. در این نمونه موج حرکتی واحد (I) از امواج ۱ تا ۵ تشکیل‌شده و در این واحد یک موج انگیزشی است. چراکه در جهت روند صعودی حرکت می‌کند.

موج اصلاحی واحد (II) 

موج اصلاحی واحد (II) معمولاً از یک ساختار سه موجی ساخته می‌شود که خود شامل دو موج انگیزشی و یک موج اصلاحی است. این سه موج اغلب موج A، موج B و موج C نامیده می‌شوند.

در مقایسه با امواج انگیزشی، امواج اصلاحی کوچک‌تر هستند چراکه برخلاف روند بزرگ‌تر حرکت می‌کنند. در برخی موارد، تشخیص امواج اصلاحی بسیار سخت‌ می‌شود، زیرا هرکدام از آن‌ها دارای انواع مختلفی است و طول و پیچیدگی  هرکدام به‌طور قابل‌توجهی متفاوت از دیگری است.

در مورد امواج اصلاحی از پرچتر نقل‌شده است؛ مهم‌ترین قانونی که باید در مورد امواج اصلاحی در نظر داشت این است که این امواج هیچ‌وقت از پنج موج ساخته نمی‌شوند.

قوانین مطلق موج شماری الیوت در تحلیل تکنیکال

شاید در آموزش امواج الیوت با قوانین زیادی برخورد کنید اما بد نیست بدانید که همه قوانین در این زمینه می‌توانند کاملاً نسبی و موقعیتی عمل کنند. اما قوانین زیر برای موج شماری الیوت در تحلیل تکنیکال مطلق هستند و باید آن‌ها را در الگوی کلی امواج ببینید.

قانون شماره یک: موج ۳ هرگز کوتاه‌تر از امواج ۱ و ۵ نیست. شاید بزرگ‌ترین موج نباشد اما قطعاً کوتاه‌ترین هم نیست. 

قانون شماره دو: در یک بازار صعودی نقطه انتهای موج ۲، هرگز پایین‌تر از نقطه شروع موج ۱ نخواهد بود. در یک بازار نزولی نیز نقطه انتهای موج ۲، هرگز بالاتر از نقطه شروع موج ۱ نیست. 

قانون شماره سه: موج ۴ هرگز نباید سطح انتهایی موج ۱ را بشکند. در یک بازار صعودی انتهای موج ۴ باید از انتهای موج ۱ بالاتر باشد و در یک بازار نزولی انتهای موج ۴ باید از انتهای موج ۱ پایین‌تر باشد. 

بهترین آموزش الیوت از طریق روانشناسی هر موج

موج ۱: تصور کنید اتفاقی در شرف وقوع است که بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر مثبت بسیار زیادی خواهد داشت اما همه از این اتفاق با خبر نیستند و هنوز خبر آن به صورت رسمی و قطعی منتشرنشده است. با این وجود عده محدودی که اغلب سرمایه‌داران کلانی هستند از این اتفاق با خبر هستند. آن‌ها شروع به خرید ارز دیجیتال موردنظر می‌کنند. با افزایش تقاضا قیمت ارز دیجیتال بالاتر می‌رود. موج اول الیوت به موج مافیا نیز مشهور است. 

موج ۲: همان‌طور که می‌دانیم موج دوم اصلاحی است و در یک بازار صعودی، حرکتی نزولی دارد اما چرا؟ خریداران موج ۱ دیگر دست از خرید کشیده‌اند و به همین خاطر با کاهش تقاضا قیمت کاهش پیدا می‌کند و حرکت این موج نزولی است. 

موج ۳: این موج مربوط به فعالان بازار و تحلیل گران است. آن‌ها با تحلیل نمودار و همچنین اخبار متوجه شروع این روند صعودی شده و دست به خرید می‌زنند.

موج ۴: این موج مربوط به زمانی است که خرید فعالان بازار به پایان رسیده و بازار با کاهش تقاضا حرکتی نزولی را تجربه می‌کند. 

موج ۵: در این موج عده بیشتری دست به خرید می‌زنند. افرادی که از خرید در موج ۳ جامانده‌اند در این موج خرید می‌کنند و افرادی که هنوز از سود خود راضی نیستند روند نزولی پیش رو را تکذیب می‌کنند. به‌این‌ترتیب یک موج صعودی دیگر پدید می‌آید و قیمت به بیشترین حد خود می‌رسد. این موج اغلب به‌عنوان تحلیل افراد ناآگاه و فرصت‌طلبی افراد سودجو شناخته می‌شود. 

موج A: در این موج خرید مردم ناآگاه به اتمام رسیده است و کسی هم دیگر از این ارز حمایت نمی‌کند. چراکه قیمت آن به نسبت ارزشی که دارد؛ گران است. پس حرکت نزولی است. 

موج B: سهام در این نقطه رشد مختصری خواهد داشت اما چرا؟ سهام پس از ریزش قبلی به کف نقطه حمایتی ۴ می‌رسد. عده‌ای که با خیر در موج ۵ متحمل ضرر شده‌اند در این حرکت خرید می‌کنند تا با کم کردن میانگین بدون ضرر از معامله خارج شوند. عده‌ای هم آرزوهای بزرگی برای ارز خود دارند. پس طمع می‌کنند و بیشتر می‌خرند. همین افزایش تقاضا صعود موج B را رقم می‌زند. 

موج C: افرادی که با ضرر مواجه شده‌اند در این نقطه از معامله خارج می‌شوند. درصورتی‌که این نقطه برای تحلیل گران و مافیای بازار نقطه ارزشمندی است. ارز به کف قیمت خود رسیده است و بهترین فرصت برای خرید را فراهم می‌کند. در انتهای این موج است که تحلیل گران دوباره دست به خرید می‌زنند. 

آیا می‌توان به امواج الیوت در واقعیت تکیه کرد؟

بحث‌های زیادی در مورد کارایی امواج الیوت وجود دارد. برخی می‌گویند که میزان موفقیت اصول امواج الیوت به‌شدت وابسته به توانایی معامله گران در تشخیص امواج الیوت و تشخیص شروع امواج الیوت است.

در عمل امواج ممکن است بدون زیر پا گذاشتن قوانین به چندین روش مختلف کشیده شود. باید در نظر داشت که ترسیم درست امواج کار ساده‌ای نیست. این کار علاوه بر تمرین بسیار زیاد به هوش و دقت زیادی نیاز دارد. 

منتقدان بسیاری به خاطر قوانین و پیچیدگی‌های ذهنی موجود در این نظریه با آن موافق نیستند. از طرفی هم معامله گران زیادی به کمک امواج الیوت به موفقیت‌های زیادی دست پیداکرده‌اند. 

با این وجود هر روزه تعداد بیشتری از معامله گران نظریه امواج الیوت را با شاخص‌های تکنیکال ترکیب می‌کنند تا شانس موفقیت خود در معاملات را افزایش داده و خطرات و ریسک  را کاهش دهند. اندیکاتورهای Fibonacci Retracement و Fibonacci Extension شاید محبوب‌ترین نمونه‌ها از این دست باشند.

سخن پایانی

به گفته پرچتر، الیوت هرگز در مورد اینکه چرا بازارها تمایل به بروز ساختار پنج- سه موجی دارند اظهارنظری نکرده است. در عوض، او به‌سادگی داده‌های بازار را تجزیه‌وتحلیل کرده است و به چنین نتیجه‌ای رسیده است. اصول الیوت صرفاً نتیجه چرخه‌های اجتناب‌ناپذیر بازار است که توسط طبیعت انسان و روانشناسی جمعیت به وجود آمده است.

موج الیوت یک شاخص تحلیل تکنیکال نیست، بلکه یک نظریه است. به همین ترتیب، هیچ راه درستی برای استفاده از آن وجود ندارد و ذاتاً  ساخته ذهن است. پیش‌بینی دقیق حرکات بازار با نظریه امواج الیوت نیاز به تمرین و مهارت دارد زیرا معامله‌گران باید نحوه ترسیم و شمارش موج‌ها را پیدا کنند. این پیچیدگی بدان معنا است که استفاده از این نظریه می‌تواند برای تازه‌کاران ریسکی و خطرناک باشد.