در پاسخ به پالیگان چیست و چه هدفی را دنبال میکند؛ شاید هیچ جوابی کوتاهتر از این نباشد که پالیگان یک زنجیره جانبی است که در کنار زنجیره اتریوم قرار گرفته و برای بهبود ضعفهای شبکه اتریوم از جمله مقیاسپذیری تلاش میکند. این زنجیره به موازات شبکه اتریوم و مستقل از آن عمل میکند و به افزایش سرعت پردازش تراکنشها کمک کرده و کارمزدها را کاهش میدهد. ارز بومی این شبه، رمز ارز ماتیک نام دارد که طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است. در ادامه بیشتر میتوانید در خصوص تحلیل ارز ماتیک و اینکه شبکه پالیگان چیست و چه طور فعالیت میکند و چه مزایا و نقاط ضعفی دارد؛ بدانید.
روند عملیاتی شدن حل مشکل مقیاسپذیری شبکه اتریوم راهی طولانی و پر چالش را طی کرده است اما هیچ زمان به اندازه امروز به پیادهسازی یک راهکار عملی نزدیک نبوده است. بخش بزرگی از این اتفاق وامدار پروژه پالیگان یا پولیگان Polygon است که در گذشته با نام Matic Network شناخته میشد. حتی هنوز بسیاری از فعالان دنیای رمزارزها بیشتر از نام پالیگان با نام ماتیک آشنا هستند.
احتمالاً درباره کازماس Cosmos و چشمانداز آن یعنی اینترنت بلاک چین شنیده باشید. در این چشمانداز پیامها میتوانند به کمک “پروتکل ارتباطاتی میان بلاک چین” (Inter Blockchain Communication) در میان بلاکچینهای مختلفی که در بستر پروتکل پیادهسازی شده است؛ جابهجا شوند. (به طور مثال چیزی شبیه به استفاده از یک اپلیکیشن پیامرسان که هرکسی تنها با یک حساب کاربری قادر به ارتباط با شما خواهد بود.)
چشمانداز پولیگان Polygon نیز تا حدود زیادی مشابه همین ایده است؛ با این تفاوت که این مفهوم به طور اختصاصی برای اکوسیستم اتریوم طراحیشده است. به همین خاطر پالیگان بهعنوان اینترنت بلاکچین اتریوم شناخته میشود.
هدف اصلی پروژه پولیگان یا پالیگان این است که توسعهدهندگان بتوانند به سادگی راهحلهای مقیاسپذیری سازگار با ساختار اتریوم یا حتی بلاکچینهای مستقل را راهاندازی کنند.
این پروژه در آغاز با عنوان Matic Network یا شبکه ماتیک شروع به کار کرد و قرار بود به ارائه یک راهحل لایه دو بپردازد اما درنهایت به پولیگان تغییر نام داد.
جاینتی کنانی، ساندیپ نیل وال، آنوراگ آرجون و میهایلو بژلیچ، چهار بنیانگذار اصلی پالیگان هستند. پالیگان بهطورکلی چارچوبی است که امکان ساخت و ایجاد شبکههای بلاک چین سازگار با شبکه اتریوم را هموار میکند. پروژه پالیگان علاوه بر این یکی از راهحلهای مقیاسپذیری شبکه نیز محسوب میشود.
البته بد نیست در همین ابتدا اشاره کنیم که پولیگان بیشتر از آنکه تنها یک راهحل مقیاسپذیری ساده باشد؛ یک پروتکل است. بنابراین وسعت کارایی آن بسیار فراتر از چیزی است که به نظر میآید.
این مسئله را میتوانید در محصولات این اکوسیستم به شکلی واضحتر مشاهده کنید.
بهعنوانمثال Polygon SDK یکی از محصولات اصلی پالیگان است. این محصول به توسعهدهندگان کمک میکند تا دست به ایجاد شبکههایی سازگار با شبکه اتریوم بزنند. البته هدف از ایجاد Polygon SDK تحقق مفهوم سیستم چندزنجیرهای اتریوم بوده است. این مسئله در شبکههای رقیب اتریوم نیز پیادهسازی شده است. از جمله این رقبا میتوان به پولکادات، کازماس و اولانچ اشاره کرد.
بااینوجود به نظر میرسد که Polygon SDK در سه حوزه زیر از رقبای خود بهتر عمل کرده است:
بر این اساس شاید بتوان مزیت اصلی پولیگان نسبت به سایر رقبا را در بهرهمندی از شبکه اتریوم خلاصه کرد.
از دیگر محصولات حال حاضر اکوسیستم شبکه پالیگان میتوان به Polygon PoS اشاره کرد. Polygon PoS یک زنجیره جانبی یا ساید چین است که از اثبات سهام (PoS) بهره میبرد. اما زنجیره جانبی چیست؟
زنجیره جانبی در اصل یک زنجیره موازی در کنار یک بلاک چین دیگر بوده که به آن متصل شده است. زنجیرههای جانبی میتوانند دارای چندین ویژگی باشند. مهمترین ویژگی یک زنجیره جانبی را میتوان افزایش توان عملیاتی و کارمزد بسیار کمتر دانست. برای آشنایی بیشتر با زنجیره جانبی مقاله زنجیره جانبی یا ساید چین چیست؟ را مطالعه کنید.
البته بد نیست بدانید که پالیگان مجموعهای از محصولات با ویژگیها و فناوریهای جذاب و منحصربهفرد را ارائه میدهد. از جمله راهحلهایی که در حال حاضر در پالیگان موجود هستند میتوان به پالیگان PoS و زنجیرههای پالیگان پلاسما اشاره کرد که همواره به عنوان بخشی جداییناپذیر و مهم از این سیستم چند زنجیرهای به حیات خود ادامه خواهند داد.
اگر تجربه استفاده از شبکه Polygon را داشته باشید حتماً متوجه شدهاید که در مقایسه با شبکه اتریوم بسیار سریعتر بوده و علاوه بر این کارمزد تراکنشها در آن بسیار ارزانتر است. این عملکرد بدون دلیل نبوده و از یک سری اقدامات پشت پرده حاصلشده است.
ازآنجاییکه پالیگان از ماشین مجازی اتریوم (EVM) پشتیبانی میکند؛ برنامههای موجود در شبکه اتریوم را نسبتاً به آسانی میتوان به شبکه پالیگان منتقل کرد. به همین خاطر تجربه کاربری پولیگان با اتریوم قابل مقایسه است اما توان عملیاتی بسیار بالاتر با کارمزد پایینتر از مزایای رقابتی پالیگان است.
اما پالیگان چه امکاناتی را در اختیار یک کاربر ساده قرار میدهد؟ واقعیت این است که هر آنچه در شبکه اتریوم امکانپذیر باشد در پولیگان نیز تنها با دو تفاوت شدنی است. سرعت بالاتر و هزینه کارمزد بسیار پایینتر.
برخی از محبوبترین برنامههای دیفای مانند Aave، ۱inch، Curve و Sushi قبلاً روی این پلتفرم پیادهسازی شدهاند. با این وجود برخی از برنامههای بومی پولیگان در هیچ پلتفرم دیگری وجود ندارد. مانند QuickSwap و Slingshot.
چهارچوب و سازوکار پالیگان دو نوع عمده از شبکههای سازگار با اتریوم را پشتیبانی میکند: زنجیرههای امن و زنجیرههای مستقل.
بهعنوانمثال رولآپها(rollup) در دسته زنجیرههای امن قرار گرفته و زنجیرههای جانبی در دسته زنجیرههای مستقل قرار میگیرند.
زنجیرههای امن به زیرساخت زنجیرهای که به آن متصلاند؛ وابسته هستند. به همین خاطر مجبور به توسعه یک مدل امنیتی منحصر به خود نیستند.
در مقابل زنجیرههای مستقل باید مکانیسم امنیتی مخصوص به خود را داشته باشند. این یعنی زنجیرههای امن دارای سطح بالاتری از امنیت هستند و در مقابل زنجیرههای مستقل انعطافپذیری بیشتری برای اجرای درخواستهای متفاوت دارند.
اما این موارد در شبکه پالیگان به چه صورت است؟ زنجیره جانبی پالیگان را مجموعهای از اعتبارسنجها با عنوان “استخر اعتبارسنج” ایمن میکنند. اعتبارسنجها هر از چند گاهی باید برخی بازرسیها (Checkpoints) را به اتریوم ارسال کنند. به همین خاطر برخی افراد معتقدند که زنجیرههای جانبی به معنای خاص کلمه راهحل لایه دو نیستند. زیرا این زنجیرهها نمیتوانند از امنیت اتریوم استفاده کنند و باید امنیت خود را تأمین کنند. این موضوع میتواند تمایز بسیار مهمی باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
پلتفرم پالیگان در تلاش است تا در آینده از طیف گستردهتری از راهحلهای مقیاسپذیری مثل رولآپهای دانش صفر zero-knowledge، و Optimistic و زنجیرههای Validum پشتیبانی کند. زمانی که تعداد بیشتری از این راهحلهای مقیاسپذیری در دسترس قرار بگیرند؛ توسعهدهندگان ابزارهای بیشتری برای توسعه برنامهها و راهحلها خواهند داشت و درنتیجه محصولات نوآورانهتری عرضه میکنند. همچنین، انتظار میرود که همه این ابزارها با کیف پولهای موجود و حال حاضر اتریوم مانند متامسک MetaMask نیز سازگار باشند.
پل پالیگان سادهترین راه برای جابجایی دارایی از شبکه بلاک چینهای دیگر به زنجیره جانبی پالیگان است. البته باید توجه داشت که تراکنش بریجینگ روی شبکه اصلی صورت میپذیرد و همچنان باید کارمزد محاسبهشده تراکنش پرداخت شود.
اما خبر خوب این است به محض انجام جابهجایی بین بلاکچینها، میتوانید از کارمزدهای پایین و تراکنشهای سریعی که پالیگان ارائه میدهد؛ لذت ببرید. علاوه بر این برخی از صرافی های متمرکز (CEX) اجازه برداشت مستقیم از شبکه پالیگان را ارائه می دهند.
هنوز هیچ اتفاقنظری در مورد اینکه آیا زنجیرههای جانبی هم مثل رولآپها راهحل لایه ۲ هستند یا خیر؛ وجود ندارد. هرکدام از محصولات دنیای چندزنجیرهای، ویژگیهای متفاوتی در بخش امنیت، اعتماد، عملکرد، تجربه کاربری و تجربه توسعه دارند. همانطور که گفتیم رولآپها در زیرمجموعه زنجیرههای امن قرار میگیرند و تأمین امنیت خود را از شبکه اتریوم به ارث میبرند. به همین خاطر به عنوان یکی از امیدوارکنندهترین راهحلهای مقیاسپذیری لایه دو شناخته میشوند.
این مسئله را نمیتوان در زنجیرههای جانبی مانند پالیگان یا ماتیک جستوجو کرد چون همانطور که گفتیم یک زنجیره جانبی خود موظف به تأمین امنیت شبکه به طور مستقل است. این ابداً به معنای عدم امنیت پالیگان نیست اما یک سناریو مهم را مطرح میکند. اینکه اگر عوامل مخرب دستبهیکی کنند حداقل بر روی کاغذ میتوانند کنترل این شبکه را در دست بگیرند. به همین خاطر یک زنجیره جانبی باید در دو بخش مهم خود را به اثبات برساند. قابلاعتماد بودن اعتبارسنجی شبکه و پل ارتباطی بین زنجیره اصلی و جانبی.
به همین خاطر است که استفاده از زنجیره جانبی ریسکهایی را نیز به همراه داشته که شبکه اصلی فاقد آنهاست. در همین مثال اتریوم اگر به جای پالیگان شما از زنجیره اتریوم استفاده کنید،کارمزد بیشتری میپردازید و ارسال شما نیز دیرتر انجام خواهد شد؛ با این وجود از امنیت شبکه خاطرجمع خواهید بود.
استفاده از رولآپ برای تراکنشها کارمزد کمتر و سرعت بالاتری خواهید داشت. این کارمزد برای زنجیره جانبی به مراتب کمتر خواهد بود؛ با این وجود این امنیت است که برای سهولت و هزینههای تراکنش قربانی شده است.
پس در آخر کدامیک؟ رولآپ یا زنجیره جانبی؟ متأسفانه هیچ پاسخ دقیقی برای این سؤال وجود ندارد. رول آپ و زنجیره جانبی هر دو موارد استفاده منحصربهفردی دارند و میتوانند حتی مکمل یکدیگر باشند و به تشکیل یک اکوسیستم مفید کمک کنند. باید با توجه به کاربرد هرکدام از این شبکهها از آنها استفاده کرد. بهعنوانمثال برخی پروژهها به امنیت زیادی نیاز ندارد و بیشتر از همه به سرعت نیاز دارند و یا حتی موردی برعکس؛ با نیازی متفاوت به طور قطع نگرشی متفاوت خواهیم داشت.
با اینکه نام تجاری این پروژه تغییر کرده است، با این حال توکن ماتیک MATIC نام خود را حفظ کرده است . از ماتیک برای پرداخت هزینههای درون شبکه و مشارکت در رویدادهای مرتبط با حاکمیت شبکه استفاده میشود. برای خرید ارز ماتیک و یا برای اطلاع از قیمت ماتیک میتوانید به صفحه بازار معاملات نوبیتکس مراجعه کنید.
ارز ماتیک یک توکن مبتنی بر استاندارد اتریوم ERC20 است. به همین خاطر شما میتوانید این ارز را در انواع ولتهای اتریومی مانند متامسک، مای اتر ولت و… نگهداری کنید. از ولتهای سختافزاری نیز میتوانید برای نگهداری ماتیک استفاده کنید. ولتهای لجر و ترزور گزینههای مناسبی به عنوان کیف پول ماتیک هستند. تراست ولت و اتمیک نیز سایر کیف پولهای نرمافزاری برای نگهداری ماتیک هستند که میتوانید از آنها استفاده کنید.
پالیگان چارچوبی برای ایجاد راهحلهای مقیاسپذیری بلاک چین است که با شبکه اتریوم سازگار است. شبکه پالیگان یک زنجیره جانبی اثبات سهام است که به لطف تراکنشهای سریع و کمهزینه و سازگاری با ماشین مجازی اتریوم استقبال قابل قبولی را متوجه خود کرده است.
هدف پالیگان ارائه راهحلهای مقیاسپذیری بیشتری در آینده است. این راهحلها به کمک رولآپهای Zero knowledge، رولآپهای Optimistic و بلاک چینهای مستقل امکانپذیر خواهد شد. تمامی این راهحلها به ایجاد اکوسیستم لایه دوم فعال، هوشمند، پویاتر و مرتبطتر به شبکه اتریوم کمک خواهد کرد.