دنیا با شتابی بی‌سابقه به سمت تغییراتی بزرگ در حال حرکت است. فناوری بلاک چین از زمان ظهور توانسته بسیاری از مفاهیم را تغییر دهد. رمز ارزها فقط بخشی از کاربرد فناوری بلاک چین است. این فناوری به سایر حوزه‌ها نیز نفوذ کرده است. یکی از مفاهیم دنیای آینده، قراردادهای هوشمند است. در این مقاله می‌خواهیم سفری به آینده داشته باشیم و با قراردادهای هوشمند آشنا شویم. در ادامه همراه نوبیتکس، صرافی آنلاین ارز دیجیتال باشید.
قرارداد هوشمند یا Smart Contract چیست؟
قرارداد هوشمند یک کد برنامه‌نویسی است که در هسته بلاک چین قرار می‌گیرد. این کد بر اساس دستوراتی که برنامه‌نویس در آن قرار داده در شرایطی خاص، دستوراتی خاص را اجرا می‌کند. قراردادهای هوشمند می‌توانند آینده دنیا را متحول کنند. قبل از اینکه بیشتر با این مفهوم انقلابی آشنا شویم، بد نیست نگاهی به یک قرارداد معمولی داشته باشیم.
قرارداد چیست؟ مفهومی به قدمت تاریخ بشر
بشر همیشه با قراردادها و قوانین اجتماعات را ساخته و سازمان‌دهی کرده است. برای مثال به قرارداد اجاره خانه، قرارداد بیمه و حتی قراردادهای شخصی‌تری مثل ازدواج نگاه کنید. در قرارداد اجاره خانه مالک متعهد می‌شود که ملک خود را در ازای دریافت مبلغی مشخص به مستأجر واگذار کند. برای اینکه این قرارداد تضمین اجرایی داشته باشد، باید واسطه‌ای در میان باشد. برای مثال دستگاه قضایی یا نظام بانکی در دنیا بر اجرای قراردادها نظارت می‌کنند. در مثال قرارداد اجاره خانه‌ای که مطرح کردیم مالک در صورت عدم پرداخت اجاره می‌تواند با شکایت از مستأجر، ملک خود را پس بگیرد.
تفاوت قرارداد هوشمند و قراردادهای سنتی، وقتی هیچ واسطه‌ای در کار نیست
بزرگ‌ترین تفاوت قراردادهای هوشمند و معمولی، حذف واسطه‌ها به‌واسطه فناوری بلاک چین است. بلاک چین قبل از قراردادهای هوشمند و در رمز ارزها توانسته واسطه خرید و فروش را حذف کند. به‌طوری‌که امروزه برای خرید اتریوم، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی نیازی به‌واسطه نیست. حالا می‌توان از قدرت این فناوری در قراردادها هم استفاده کرد. همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم قرارداد هوشمند یک کد است که در بلاک چین قرار می‌گیرد. این کد می‌تواند بدون هیچ واسطه‌ای بر روی قراردادها نظارت کند. کدی که در بلاک چین قرار می‌گیرد، دیگر قابلیت تغییر ندارد. بنابراین این قراردادها می‌توانند به‌صورت دائمی و مادام‌العمر فعالیت کنند.
قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند؟ آشنایی با جزئیات یک فناوری انقلابی
یکی از خصوصیات بلاک چین غیرمتمرکز بودن و توزیع اطلاعات بین همه اعضا است. برای مثال زمانی که درباره خرید استلار بین دو عضو این شبکه صحبت می‌کنیم، در حقیقت همه اعضا این تراکنش را می‌بینند. البته نام و هویت خریدار و فروشنده مشخص نیست. اما همه اعضا می‌دانند که چه میزان از ارز استلار در یک معامله جا به جا شده است. به همین دلیل امکان تقلب در شبکه وجود ندارد. درباره قرارداد هوشمند نیز این اتفاق رخ می‌دهد. به‌عنوان مثال زمانی که قرارداد هوشمند در بلاک چین ثبت شود، بین همه اعضا به اشتراک گذاشته می‌شود و هر عضو شبکه نسخه‌ای از این قرارداد را با خود خواهد داشت. به همین دلیل امکان هیچ‌گونه تغییری در قرارداد هوشمند وجود ندارد.
چگونه می‌توان یک قرارداد هوشمند را بر روی بلاک چین قرار داد؟
کد قرارداد هوشمند پس از نوشتن شدن توسط برنامه‌نویس از طریق کلاینت و به صورت یک تراکنش بر روی بلاک چین به ثبت می‌رسد. البته باید توجه داشت که هر بلاک چین زبان برنامه‌نویسی خاص خود را دارد. برای مثال اگر بخواهیم بر روی بلاک چین اتریوم یک قرارداد هوشمند بنویسیم، نیاز به تسلط بر زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی داریم.
4 عنصر تمامی قراردادهای هوشمند
در تمامی قراردادهای هوشمند، 4 جزء مهم حضور دارند. این 4 جزء، بخشی از کدی است که در بلاک چین قرار می‌گیرد:
1. موضوع قرارداد و دسترسی، همه‌چیز باید شفاف باشد
اولین جزء یک قرارداد هوشمند موضوع و دسترسی است. برای مثال فرض کنید ما یک قرارداد هوشمند نوشته‌ایم تا کاربر در ازای پرداخت پول به یک فایل دسترسی داشته باشد. این فایل می‌تواند یک ویدیو، پادکست، کتاب یا هر چیز دیگری باشد. قرارداد باید به این فایل دسترسی داشته باشد تا به محض پرداخت فایل را به کاربر تحویل دهد. این مثال را می‌توان درباره هر موضوع دیگری نیز بسط داد.
2. شرایط قرارداد، ترسیم کامل فرآیند اجرای قرارداد
شرایط قرارداد را می‌توان ترسیم کامل فرآیند اجرای عملیات قرارداد دانست. در حقیقت برنامه‌نویس با تعریف شرط، این کار را انجام می‌دهد. در همان مثال دانلود فایل، می‌توان شرایط را به این صورت تعریف کرد که اگر کاربرد X مقدار پول پرداخت کرد، لینک دسترسی به فایل برای او ایجاد شود. برنامه‌نویس باید شرایط را بسیار دقیق طراحی و پیاده‌سازی کند. برای مثال در صورت پرداخت پول کمتر چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ همه این‌ها شرایط قرارداد را مشخص می‌کنند.
3. اوراکل، دسترسی به اطلاعات خارجی
در برخی قراردادها نیاز است که قرارداد به اطلاعات خارجی هم دسترسی داشته باشد. یا این اطلاعات خارجی بر روی فرآیند قرارداد تأثیرگذار هستند. برای مثال یک قرارداد که درباره خرید و فروش سهام است باید به اطلاعات بازارهای مالی دسترسی داشته باشد. این دسترسی خارجی اوراکل نامیده می‌شود. در این مثال خرید و فروش سهام دسترسی خارجی می‌تواند یک سایت مرجع خرید و فروش سهام باشد.
4. پلتفرم انحصاری، اتریوم محبوب‌ترین است
هر قرارداد هوشمند در یک پلتفرم خاص قابلیت اجرا دارد. در حقیقت هر قرارداد هوشمند برای یک بلاک چین نوشته و در میان نودهای همان بلاک چین توزیع می‌شود. در بین بلاک چین‌های موجود، اترویم محبوب‌ترین پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند است.
قراردادهای هوشمند در زندگی روزمره چه کاربردی دارند؟
همان‌طور که امروزه خرید و فروش سولانا، ریپل، بیت تورنت، تتر و سایر ارزهای دیجیتالی در هنگام استفاده از کالا و خدمات رواج یافته، قراردادهای هوشمند نیز مسیری مشابه را طی می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آتی قراردادهای هوشمند در اکثر جنبه‌های زندگی، نقش مهمی را ایفا خواهند کرد. در ادامه نگاهی به کاربردهای قرارداد هوشمند داریم.
انتخابات، شفاف‌ترین حالت ممکن
همیشه انتخابات در سراسر دنیا با چالش‌های زیادی روبه‌رو است. با استفاده از قراردادهای هوشمند امکان هیچ‌گونه تقلبی در انتخابات وجود ندارد. تمامی داده‌ها، با شفافیت بالا رمزنگاری می‌شوند و در اختیار همه اعضا شبکه قرار می‌گیرند. به همین دلیل استفاده از قراردادهای هوشمند در انتخابات بسیاری از مشکلات و چالش‌ها را برطرف خواهد کرد.
مدیریت، از پرداخت تا فرآیندهای داخلی سازمان
مدیران همیشه با چالش‌های زیادی درباره پرداخت حقوق بر اساس شایستگی افراد مواجه هستند. می‌توان با کمک قراردادهای هوشمند، فصل جدیدی از پرداخت‌ها را در سازمان ایجاد کرد. این پرداخت بر اساس هر فاکتوری که باشد ازجمله ساعت کاری، خروجی یا کیفیت کار در دسترس همه اعضا قرار دارد و می‌تواند رضایت شغلی را نیز افزایش دهد. از طرف دیگر می‌تواند فرایند ارتقاء سمت را نیز در قالب قراردادهای هوشمند به بهترین شکل ممکن پیاده‌سازی کرد.
حق کپی‌رایت، دانلود غیرمجاز ممنوع
بسیاری از هنرمندان از اینکه اثر هنری‌شان بدون اینکه افراد پول استفاده از آن را بپردازند، به راحتی قابل دانلود است، گله دارند. امروزه می‌توان حق کپی رایت را به‌راحتی دور زد و به میلیون‌ها آهنگ، کتاب یا فیلم دسترسی داشت. حق کپی رایت را می‌توان به بهترین شکل در قراردادهای هوشمند اجرا کرد.
راه طولانی قراردادهای هوشمند
تا اینجا به نظر می‌رسد که قراردادهای هوشمند یک ایده بسیار عالی است. اما نباید از مشکلات فعلی نیز چشم پوشی کرد. برای مثال قراردادهای هوشمند توسط انسان نوشته می‌شوند و امکان هر خطایی در آن وجود دارد. از طرف دیگر دولت‌ها این قرارداد را به رسمیت نمی‌شناسند و احتمالاً در فرآیند اجرای آن همکاری نخواهند کرد. از طرف دیگر ورود دولت‌ها، استقلال قراردادهای هوشمند را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند. از طرف دیگر هزینه پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند به‌واسطه آنکه توسط برنامه‌نویس‌ها نوشته می‌شوند، بالا است. چرا که برنامه‌نویس‌ها برای نوشتن یک قرارداد هوشمند پولی نمی‌گیرند و باید انگیزه‌ای برای نوشتن یک قرارداد هوشمند وجود داشته باشد. همه این‌ها چالش‌های جدی پیش روی قراردادهای هوشمند است.
قراردادهای هوشمند و رمز ارزها، آینده‌ای که بسیار نزدیک است
در این مقاله به بررسی قراردادهای هوشمند پرداختم. با نحوه عملکرد، کاربردها، مزایا و معایب آن آشنا شدیم. در انتهای مقاله باید تأکید کنیم که قراردادهای هوشمند در کنار رمز ارزها می‌توانند آینده‌ای بسیار جذاب را برای بشر رقم بزنند. دنیایی شفاف و بدون هیچ‌گونه امکان تقلب که بسیاری از چالش‌های موجود را حل می‌کند.
در انتهای مقاله از شما دعوت می‌کنیم برای خریدوفروش ارزهای دیجیتال به صفحه اصلی نوبیتکس مراجعه کنید. نوبیتکس صرافی آنلاین و معتبر ایرانی، امکان خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتالی را فراهم کرده است.
