سرقت دارایی به احتمال زیاد یکی از ناخوشایندترین تجربه‌هایی است که ممکن است برای هرکسی رخ بدهد. دنیای ارزهای دیجیتال نیز از این خطر خالی نیست. در واقع در جهان امروز سرقت رمزارزها تا حد بسیار بی‌سابقه‌ای افزایش پیداکرده است و کشور ما نیز از این ماجرا به‌هیچ‌عنوان دور نیست. اما چرا ارزهای دیجیتال تا این حد مورد توجه کلاه‌برداران بوده است؟ پاسخ می‌تواند این باشد که ارزهای دیجیتال به راحتی نقد می‌شوند و هدف بسیار جذابی برای کلاهبردارن به شمار می‌آیند.
در ادامه به راهکارهایی برای جلوگیری از سرقت دارایی و راه‌هایی برای ردیابی اموال به سرقت رفته و اقدامات لازم در چنین مواردی، بیشتر خواهیم پرداخت.
سرفصل‌های این آموزش
آیا می‌توان رمزارزهای به سرقت رفته را بازگردانی کرد؟
صادقانه بررسی کنیم؛ به خاطر ذات رمزارزها، زمانی که به سرقت بروند؛ احتمال بازگردانی آن‌ها بسیار کم است. اما همچنان می‌توان رد و جابه‌جایی آن‌ها بین حساب‌های مختلف را به کمک ابزارهایی دنبال کرد. اما پیش از اینکه به این موضوع پردازیم بد نیست به نکاتی که احتمال سرقت دارایی دیجیتال را به حداقل می‌رساند بپردازیم. چون همان‌طور که می‌دانید مخصوصاً در این مورد خاص پیشگیری بهتر از درمان است.
راهکارهایی برای پیشگیری از سرقت رمزارزها
- اگر صاحب رمزارز هستید (به هر مقدار کم یا زیاد) هرگز به صورت عمومی این موضوع را اعلام نکنید. دلیلی ندارد حتی نزدیک‌ترین افراد به شما هم بدانند که شما رمزارز دارید.
- هرگز اطلاعات مربوط به میزان دارایی دیجیتال و چگونگی نگهداری آن‌ها را در اختیار دیگران قرار ندهید.
- فراموش نکنید که برای رایانه، موبایل و همچنین کیف پول‌های خود از رمز عبورهای متفاوتی استفاده کنید.
- رمز دومرحله‌ای(۲fa) را برای تمامی حساب‌های خود فعال کنید.
- هرگز واژگان بازیابی کیف پول خود را در اختیار دیگران قرار ندهید.
- تا جایی که امکان دارد وسایل شخصی خود مانند رایانه، موبایل و … که با ارزهای دیجیتال شما مرتبط هستند را در اختیار دیگران قرار ندهید.
- سعی کنید رمز ارزهای خود را در چندین کیف پول نگهداری کنید و اگر ناچار به استفاده از کیف پول صرافی هستید؛ حداقل در چند صرافی حساب باز کنید و دارایی خود را میان آن‌ها پخش کنید. البته فراموش نکنید که حساب‌های خود را با ایمیل و رمز عبوری متفاوت در هر صرافی باز کنید.
- بهتر است از رمز عبورهای پیچیده‌ای استفاده کنید تا فرد کلاهبردار با مهندسی اجتماعی نتواند رمز عبور شما را حدس بزند.
- اگر برنامه‌های مختلفی را روی دستگاه و تلفن هوشمند خود نصب می‌کنید، حتماً از سلامت برنامه و منبعی که برنامه را از آن دریافت می‌کنید مطمئن شوید.
- اگر مجبور به استفاده از VPN هستید، فقط از آن دسته VPN هایی استفاده کنید که دارای اعتبار جهانی هستند.
- درصورتی‌که از اینترنت مجانی و وای فای عمومی استفاده می‌کنید وارد کیف پول و ایمیل خود نشوید و رمزهای خود را به‌طورکلی در چنین شبکه‌هایی وارد نکنید.
- از باز کردن لینک‌های مشکوک درون ایمیل، پیامک و شبکه‌های اجتماعی جدا خودداری کنید.
- در صورت امکان، کیف پول سخت‌افزاری تهیه‌کرده و عمده دارایی خود را به آن منتقل کنید.
در صورت سرقت دارایی چه اقدامی می‌توان انجام داد؟
اگر خوش‌شانس باشیم، سارق به‌محض سرقت رمزارز تلاش می‌کند تا دارایی را سریعاً در یک صرافی نقد کند. اما چرا خوش‌شانس؟ در واقع اینجا دو سر نخ در اختیار قربانی قرار می‌گیرد که او را به بازگشت دارایی‌اش امیدوار می‌کند.
اولین رد مربوط به آدرسی است که سارق دارایی را به آن انتقال می‌دهد. خدماتی برای شناسایی و همین‌طور گزارش حساب‌های کلاه‌برداران در برخی وبسایت‌ها وجود دارد که می‌توانید با واردکردن حسابی که دارایی شما به آن منتقل‌شده است؛ بررسی کنید که آیا آدرس حساب کلاهبردار از قبل شناسایی‌شده است یا خیر.
درصورتی‌که فرد شناسایی‌شده باشد نام و مشخصات او به نمایش در می‌آید. همچنین می‌توانید به‌عنوان یک قربانی، حساب کلاهبردار را در پایگاه داده این وبسایت اضافه کنید. نام این وبسایت bitcoinwhoswho است و ممکن است به کمک شما بیاید. راه دیگر دنبال کردن تراکنش‌های حساب شما از طریق سایت BlockCypher است؛ درصورتی‌که دارایی شما به یک صرافی انتقال داده‌شده باشد، اطلاعات حساب کلاهبردار درون سایت صرافی وجود دارد؛ بنابراین احراز هویت برای این شخص انجام‌شده است و به‌محض اینکه دارایی را نقد و به شبکه بانکی منتقل کند ردگیری آن حتی آسان‌تر می‌شود.
برای پیگیری قانونی نیازمند گزارش سرقت به پلیس هستید. اگر به هر نحوی متوجه شدید که دارایی‌تان به یک صرافی (چه داخلی چه خارجی) منتقل‌شده است موضوع را با پشتیبانی صرافی درمیان بگذارید و فراموش نکنید که برای اقدام قانونی نیازمند شکایت هستید.
در قدم بعدی پشتیبانی کیف پول خود را از موضوع پیش‌آمده باخبر کنید و آدرس حساب سارق را نیز در اختیار آن‌ها قرار دهید.
اگر دارایی شما از داخل یک صرافی ربوده‌شده است، حتماً صرافی و بانک خود را از موضوع باخبر کنید و اقدام به تعویض رمزهای ورود خود کنید.
اگر فکر می‌کنید توسط یک بدافزار گرفتار این سرقت شده‌اید از پاک بودن دستگاه‌های خود به هرگونه ویروس و بدافزار اطمینان حاصل کنید.
در چنین شرایطی بهتر است خونسردی خود را حفظ کنید و تمامی مسائل را با آرامش بررسی کنید و به دنبال پیدا کردن ردی از دارایی خود باشید تا نهایتاً کلیه شواهد را در اختیار پلیس قرار دهید.
سخن پایانی
طبیعت رمزارزها به‌گونه‌ای است که شناسایی و ردیابی آن‌ها را بسیار دشوار می‌کند و در صورت به سرقت رفتن دارایی، شانس کمی برای پیدا شدن و بازیابی آن‌ها برای قربانی وجود دارد. پس به نظر دقت، احتیاط، عدم اعتماد به دیگران و نهایتاً تلاش برای جلوگیری وقوع سرقت بهترین استراتژی‌ای است که می‌توان در این موارد از آن استفاده کرد. در این مورد حتی دست کارکشته‌ترین کارآگاهان و پلیس‌ها نیز بسته است چراکه کلاه‌برداران معمولاً اثر بسیار کمی از خود به جا می‌گذارند و همین‌طور ابزارهای ردیابی رمزارزها با محدودیت زیادی مواجه‌اند؛ بنابراین بهترین کار ممکن احتیاط و هوشمندانه عمل کردن است.
