زمان مطالعه: ۸ دقیقه
بیت کوین چیست یکی از سؤالات اولیه در مواجهه با بازار ارزهای دیجیتال است. در ساده‌ترین تعریف می‌توان گفت که بیتکوین یک پول دیجیتال یا در تعریفی درست تر یک رمزارز غیرمتمرکز است که در سال ۲۰۰۹ به وجود آمده است. رمزارز به ارزهایی گفته می‌شود که با توجه به دانش رمزنگاری گسترش پیدا کرده‌اند و سیستم مالی غیرمتمرکز به سیستمی گفته می‌شود که هیچ قدرت مرکزی‌ای آن را اداره نمی‌کند. در ادامه می‌توانید با اینکه بیت کوین چیست و چگونه کار می‌کند بیشتر آشنا شوید.
بیت کوین چیست؟
همان‌طور که گفتیم بیت کوین یک رمزارز غیرمتمرکز است. بیت کوین در ترید و معاملات با نام اختصاری BTC شناخته می‌شود. فرد یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۹ ایده این رمزارز را در قالب یک سپید نامه یا وایت پیپر مطرح کرده است. هویت سازندگان بیت کوین همچنان تا امروز ناشناخته مانده است. اگر دوست دارید تا در این خصوص بیشتر بدانید می‌توانید به مقاله‌های ساتوشی ناکاماتو کیست و وایت پیپر چیست مراجعه کنید.
بیت کوین به نسبت سازوکارهای پرداخت آنلاین سنتی، کارمزد تراکنش پایین‌تری را وعده می‌دهد و علاوه بر این بر خلاف ارزهای رسمی کشورها به صورت غیرمتمرکز بدون یک رهبر مرکزی اداره و کنترل می‌شود. در واقع پشتوانه بیت کوین هیچ بانک و یا دولتی نیست و ضرب سکه‌های بیت کوین یا به عبارتی زیادتر شدن عرضه آن در انحصار هیچ نهادی نیست. بیت کوین دقیقاً به شکلی که یک کالا ارزش‌گذاری می‌شود و تعیین ارزش آن در اختیار هیچ فردی نیست. اگر این مفهوم برای شما جذاب است در مقاله غیرمتمرکز بودن در ارزهای دیجیتال به چه معناست با ابعاد دیگری از این مفهوم نیز آشنا شوید.
بیت کوین از آن جهت یک رمزارز شناخته می‌شود زیرا از علوم رمزنگاری یا کریپتوگرافی برای حفظ امنیت آن استفاده شده است. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید به مقاله دانش رمزنگاری یا کریپتوگرافی چیست مراجعه کنید.
بیت کوین ماهیت فیزیکی نداشته و تنها موجودی آن در یک دفتر کل عمومی ثبت می‌شود و همه افراد به این دفتر کل دسترسی شفافی دارند (البته هر کدام از موارد ثبت شده به صورت رمزگذاری درمی‌آیند). این دفتر کل غیرمتمرکز با نام بلاک چین یا زنجیره بلوکی شناخته می‌شود. نحوه تائید تمامی تراکنش‌های شبکه بیتکوین در فرایندی به نام ماینینگ یا استخراج صورت می‌گیرد. این فرایند نیازمند میزان عظیمی قدرت محاسباتی است.
علیرغم اینکه بیت کوین در اکثر نقاط جهان یک پول قانونی به شمار نمی‌رود اما محبوبیت بسیار آن منجر به راه اندازی و ایجاد صدها رمزارز دیگر شده است. به این رمز ارزها به طور کلی آلت کوین می‌گویند.
ویژگی‌های بیت کوین
- غیرمتمرکز بودن
- شفاف بودن
- محدود بودن عرضه و افزایش ارزش
- امن بودن و عدم امکان تقلب
- ناشناس بودن
- سریع بودن
- غیرقابل لغو بودن
بررسی بعدهای مختلف بیت کوین
سیستم بیتکوین متشکل از مجموعه‌ای از رایانه‌ها است. به این رایانه‌ها «گره یا Node» و یا «ماینر» گفته می‌شود. همگی این رایانه‌ها کد نرم‌افزاری بیتکوین را اجرا کرده و بلاک چین آن را ذخیره و نگهداری می‌کنند.
بلاکچین به معنای زنجیره بلوک‌هاست و دقیقاً هم به همین صورت عمل می‌کند. در بلاکچین مجموعه‌ای از بلوک‌ها با داده‌های منحصربه‌فردی وجود دارد که به کمک هش به یکدیگر متصل شده‌اند. تراکنش‌ها هم بخشی از داده‌های موجود در هر بلوک است. همه رایانه‌هایی که بلاکچین را اجرا می‌کنند لیست بلوک‌ها و تراکنش‌های یکسانی در اختیار دارند. علاوه بر این به طور همزمان بلوک‌های جدید و تراکنش‌های جدید را مشاهده می‌کنند. هیچکس نمی‌تواند چنین سیستمی را فریب بدهد. برای اطلاعات بیشتر در خصوص فناوری بلاکچین می‌توانید به مقاله بلاکچین چیست مراجعه کنید.
برای اینکه یک خرابکار بتواند به ساز و کار بلاک چین بیت کوین لطمه وارد کند؛ باید ۵۱ درصد از توان محاسباتی شبکه بیت کوین را در دست بگیرد. شبکه بیت کوین تا اواسط نوامبر ۲۰۲۱ حدود ۱۳,۷۶۸ گره کامل یا Full node داشته است و این تعداد همواره در حال افزایش بوده است. با توجه به این مسئله در حال حاضر اجرای چنین حمله‌ای به خاطر هزینه بسیار بالای آن کاملاً بعید به نظر می‌رسد. با این وجود می‌توانید اطلاعات بیشتر در خصوص چنین حمله‌ای را در مقاله حمله ۵۱ درصد چیست و چه طور بلاکچین را تهدید می‌کند بخوانید.
حتی اگر چنین حمله‌ای رخ بدهد؛ ماینرهای بیت کوین احتمالاً انشعاب یک بلاک چین جدید را رقم می‌زنند و تلاش فرد خرابکار را بی‌نتیجه می‌گذارند. در صورت بروز چنین حمله‌ای، انشعاب شبکه، درست از جایی شروع می‌شود که فرد خرابکار باعث دستکاری و خرابکاری در داده‌های شبکه شده است. بنابراین از چنین نقطه فرضی به بعد، تمامی ماینرها وارد بلاک چین جدید شده و تراکنش‌های شبکه را در آنجا تائید می‌کنند. بلوک‌های جدید که در مسیر تازه تشکیل می‌شود؛ اصطلاحاً انشعاب اتفاق می‌افتد. فرد خرابکار تنها در شبکه بلاک چین قبلی می‌ماند و عملاً هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد.
برای نگهداری بیت کوین از کلیدهای عمومی و خصوصی استفاده می‌شود. این کلیدها رشته‌های طولانی از اعداد و حروف هستند که از طریق الگوریتم رمزنگاری ریاضی ایجاد می‌شوند و به یکدیگر مرتبط شده‌اند. کلید عمومی به عنوان آدرسی است که در جهان منتشر می‌شود و دیگران می‌توانند به آن آدرس بیت کوین ارسال کنند.(مثل شماره کارت) کلید خصوصی یک رمز محافظت شده است و فقط برای مجاز کردن انتقال بیت کوین استفاده می‌شود. (مثل رمز کارت) اگر دوست دارید تا در این خصوص بیشتر بدانید مقاله کلید خصوصی و عمومی چیست به تمامی سؤالات شما پاسخ خواهد داد.
البته کلیدهای عمومی و خصوصی بیت کوین را نباید با کیف پول بیت کوین اشتباه گرفت. کیف پول بیت کوین می‌تواند یک کیف پول فیزیکی یا دیجیتالی باشد که امکان معاملات بیت کوین را آسان‌تر می‌کند و به کاربران امکان رصد سکه‌هایی را که در مالکیت آن‌هاست می‌دهد.
اگرچه اصطلاح “کیف پول” شاید در چنین سازوکاری کمی اشتباه و گمراه کننده باشد زیرا ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین به این معنی است که هرگز نمی‌توان بیتکوین را درون کیف پول ذخیره کرد. واقعیت این است که بیت کوین در سرتاسر یک بلاک چین توزیع می‌شود. استفاده از واژه کیف پول برای توضیح چنین مفهومی نزدیک کردن زبان بلاکچین به زبان کاربران است. البته اینکه از واژه کیف پول استفاده شده است قابل درک است زیرا نمی‌خواهیم مسائل را بیش از اندازه پیچیده کرده و تلاش بر این است که از اصطلاحاتی که به دنیای واقعی کاربران نزدیک‌تر است استفاده شود. اگر دوست دارید تا دراین‌باره بیشتر بخوانید مطلب با بهترین کیف پول‌های بیت کوین آشنا شوید را از دست ندهید.
فناوری همتا به همتا (P2P)
بیت کوین یکی از اولین ارزهای دیجیتالی است که از فناوری همتا به همتا (P2P) برای تسهیل پرداخت‌های آنی استفاده می‌کند. برای اینکه چنین پرداخت‌هایی امکان‌پذیر شود به ماینرها نیاز داریم. ماینرها افراد و شرکت‌های مستقلی هستند که توان محاسباتی شبکه را در اختیار دارند. آن‌ها مسئول پردازش تراکنش‌ها روی بلاک چین بوده و برای این کار پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش شامل بیت کوین‌های جدید آزاد شده در شبکه و کارمزدهایی است که برای انجام تراکنش‌ها توسط کاربران درون شبکه پرداخت می‌شود.
شاید بتوان ماینرها را به عنوان مرجعی غیرمتمرکز که از اعتبار شبکه بیت کوین محافظت می‌کنند؛ در نظر گرفت. بیت کوین‌های جدید با نرخی ثابت اما به صورت دوره‌ای و رو به کاهش در اختیار ماینرها قرار می‌گیرد. در مجموع تنها ۲۱ میلیون بیت کوین قابل‌استخراج است. تا نوامبر ۲۰۲۱، بیش از ۱۸.۸۷۵ میلیون بیت کوین استخراج شده و کمتر از ۲.۱۲۵ میلیون بیت کوین برای استخراج باقی‌مانده است.
به‌این‌ترتیب، بیت کوین و سایر رمز ارزها به شیوه‌ای متفاوت از ارزهای فیات عمل می‌کنند. در سیستم بانکداری متمرکز، ارز با نرخی متناسب با رشد اقتصاد چاپ می‌شود. دلیل این امر حفظ ثبات قیمت‌ها است. اما در یک سیستم غیرمتمرکز، مانند بیت کوین، نرخ انتشار زودتر از موعد و بر اساس یک الگوریتم تعیین می‌شود.
استخراج بیت کوین
استخراج یا ماینینگ بیت کوین فرآیندی است که طی آن بیت کوین‌های جدید آزاد می‌شود یا اصطلاحاً به تعداد بیت کوین‌های در گردش افزوده می‌شود. به طور کلی در فرایند ماینینگ یک سری پازل‌های محاسباتی حل می‌شود و در نهایت این فرایند به ساخت یک بلوک جدید منجر می‌شود. حل پازل و حل مسائل پیچیده محاسباتی اتفاق می‌افتد تا نهایتاً نتیجه این فرایند به کشف یک بلوک جدید منجر شود. در آخر این بلوک جدید، به زنجیره بلوک یا بلاک چین اضافه می‌شود.
فرایند استخراج بیت کوین باعث می‌شود که سوابق تراکنش‌ها در سراسر شبکه اضافه و تائید شوند. ماینرها به خاطر فعالیتشان مقداری بیت کوین پاداش می‌گیرند. این پاداش در هر ۲۱۰,۰۰۰ بلوک یا تقریباً هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود که این نصف شدن هاوینگ نام دارد. پاداش بلوک در سال ۲۰۰۹، پنجاه واحد بیت کوین به ازای کشف هر بلوک جدید برای ماینرها بود اما همین مقدار پاداش در ۱۱ مه ۲۰۲۰، پس از رخ دادن سومین هلوینگ در شبکه بیت کوین به ۶.۲۵ واحد بیت کوین برای کشف بلوک جدید کاهش یافته است.
برای استخراج بیت کوین می‌توان از سخت افزارهای مختلفی استفاده کرد. با این حال، برخی از آن‌ها پاداش بیشتری به دست می‌آورند. تراشه‌های کامپیوتری خاصی که اصطلاحاً ASIC نامیده می‌شوند و همین‌طور برخی کارت‌های گرافیکی (GPU) خاص می‌توانند به پاداش‌های بیشتری دست یابند. این پردازنده‌های ماینینگ پیچیده با عنوان «ریگ ماینینگ» شناخته می‌شوند. هرچه توان محاسباتی آن‌ها بیشتر باشد پاداش بیشتری از این دستگاه‌ها به دست می‌آید.
تاریخچه رویدادهای اولیه بیت کوین
۱۸ اوت ۲۰۰۸
نام دامنه Bitcoin.org ثبت شده است. البته اطلاعات ثبت کننده محافظت شده و خبری از نام خریدار این دامنه وجود ندارد.
۳۱ اکتبر ۲۰۰۸
شخص یا گروهی با نام ساتوشی ناکاموتو به لیست ایمیل‌های وبسایت metzdowd.com اعلام می‌کند: “من روی یک سیستم نقدی الکترونیکی جدید کار می‌کنم که کاملاً همتا به همتا است و افراد از نیاز به شخص ثالث قابل‌اعتمادی بی‌نیاز کرده است.” این سپیدنامه که حال حاضر در وبسایت Bitcoin.org منتشر شده است.
۳ ژانویه ۲۰۰۹
اولین بلوک بلاک چین بیت کوین استخراج می‌شود؛ نام آن، بلوک ۰ یا جنسیس بلوک است. این بلوک همچنین با عنوان “بلوک پیدایش” نیز شناخته می‌شود و حاوی یک متن است: “روزنامه The Times در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۹ رئیس خزانه‌داری در آستانه‌ی اهدای کمک مالی به بانک‌ها است.” انگیزه پشت این پیام چندان مشخص نیست و شاید اشاره به تاریخ آن زمان دارد و یا یک تفسیر سیاسی پشت آن است.
۸ ژانویه ۲۰۰۹
اولین نسخه نرم‌افزار بیت کوین به Cryptography Mailing List معرفی می‌شود.
۹ ژانویه ۲۰۰۹
بلوک ۱ استخراج می‌شود و استخراج بیت کوین به طور جدی آغاز می‌شود.
بیت کوین به عنوان یک روش پرداخت
بیت کوین می‌تواند به عنوان یک روش پرداخت برای خرید محصولات یا ارائه خدمات پذیرفته شود. کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ تنها با به کارگیری یک QR کد می‌توانند به راحتی بیت کوین را به عنوان یکی از روش‌های پرداخت قبول کنند یا یک ککسب‌وکار اینترنتی با افزودن درگاه پرداخت بیت کوینی در کنار سایر روش‌های پرداخت دیگر مثل کارت‌های اعتباری، پی پال و غیره می‌تواند به راحتی بیت کوین را بپذیرد.
السالوادور اولین کشوری بود که در ژوئن ۲۰۲۱ بیت کوین را به صورت رسمی به عنوان ارز قانونی و روش پرداخت قانونی پذیرفت.
تعداد واقعی بیت کوین چند واحد است؟
تعداد بیت کوین‌ها حداکثر ۲۱ میلیون واحد خواهد بود و احتمالاً آخرین واحد بیت کوین که استخراج می‌شود؛ در نزدیکی سال ۲۱۴۰ اتفاق خواهد افتاد. تا نوامبر ۲۰۲۱، بیش از ۱۸.۸۵ میلیون واحد (تقریباً ۹۰٪ از عرضه کل) از این بیت کوین‌ها استخراج شده است. علاوه بر این، محققان بر این باورند که حدوداً ۲۰ درصد از این تعداد به دلیل فراموشی کلید خصوصی از دست رفته‌اند و عملاً از چرخه گردش خارج شده‌اند یعنی ۵ میلیون واحد بیت کوین از دسترس خارج شده و حدود ۱۰ میلیون واحد هم در کیف پول‌های سخت‌افزاری و به مدت بسیار طولانی نگهداری یا هولد شده‌اند. حدوداً ۳ میلیون واحد بیت کوین هم در صرافی‌ها در حال گردش است.
یک بیت کوین به هشت رقم اعشار (۱۰۰ میلیونیم یک بیت کوین) قابل تقسیم است و کوچک‌ترین واحد آن «ساتوشی» نامیده می‌شود. این تعداد اعشار ممکن است در صورت لزوم و همچنین پذیرش استخراج‌کنندگان و دست اندرکاران شبکه بیت کوین از طریق خرد جمعی دچار تغییر شود و حتی از این تعداد اعشار هم بیشتر شود.
سخن پایانی
بیت کوین می‌تواند حتی به تعابیری ارز دنیای آینده باشد. البته که در حال حاضر بیشتر جنبه‌های سرمایه‌گذاری بیت کوین مورد توجه افراد قرارگرفته است و باید دید که با گذر زمان بیت کوین چگونه جای خود را در مباحث اقتصادی باز می‌کند. شما می‌توانید برای خرید بیت کوین از صرافی‌های ارز دیجیتال مانند نوبیتکس استفاده کنید و این کار تنها چند دقیقاً از شما زمان خواهد گرفت. آینده می‌تواند بسیار متفاوت از حال باشد اما همواره می‌توان رد پای آن را در امروز دنبال کرد.
مطالب مشابه
