زمان مطالعه: ۸ دقیقه
فانتوم چیست پس از رشد شگفت‌انگیز رمز ارز این شبکه یعنی FTM به یکی از تکرارشونده‌ترین سؤالات در جوامع رمز ارز تبدیل شد. به‌جرئت می‌توان گفت که فانتوم یکی از مهم‌ترین و رو به رشدترین راه‌حل‌های حوزه قراردادهای هوشمند را ارائه می‌دهد و با هدف توسعه امور مالی غیرمتمرکز وارد بازار شده است. ارز دیجیتال فانتوم نیز به سرعت جای خود را در سبد بسیاری از سرمایه‌گذاران پیدا کرد و به یکی از محبوب‌ترین دارایی‌های دیجیتال تبدیل شد. هرچند نکاتی مانند آینده ارز دیجیتال فانتوم و یا پیش‌بینی ارز فانتوم هنوز چندان خالی از ابهام نیست با این وجود زمانی که درباره ارز دیجیتال فانتوم بیشتر بدانید می‌توانید تصویری از این آینده و پیش‌بینی‌های مربوط به آن در ذهن داشته باشید. در ادامه با تحلیل ارز دیجیتال فانتوم و اینکه به‌طورکلی فانتوم چیست و چه راهکارهایی ارائه می‌دهد؛ آشنا خواهید شد.
فانتوم چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
در بازار شلوغ و پررقابت رمزارزها، فانتوم، (Fantom (FTM با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، مورد پذیرش و محبوبیت بسیار زیادی قرار گرفته است. به‌نحوی‌که به سختی می‌توان موفقیت آن را نادیده گرفت و در تحلیل ارز دیجیتال فانتوم به آن استناد نکرد.
یک دانشمند علوم رایانه اهل کره جنوبی به نام دکتر Ahn Byung Ik در سال ۲۰۱۸ ارز فانتوم FTM را به عموم معرفی کرد. فانتوم یکی از مهم‌ترین و روبه‌رشدترین راه‌حل‌های حوزه قراردادهای هوشمند است. این پلتفرم به منظور پیاده‌سازی و استقرار دارایی‌های دیجیتال و DApps یا برنامه‌های غیرمتمرکز وارد بازار شده است.
فانتوم با اتکا بر فناوری نوآورانه خود، به دنبال ارائه راهکاری مؤثر و کاربردی برای حل سه‌گانه مشکلات فناوری بلاک چین یعنی مقیاس‌پذیری، امنیت و تمرکززدایی است.
علی‌رغم رقابت شدید در این حوزه، در سال‌های اخیر فانتوم موفق شده است تا توسعه‌دهندگان بسیاری را به پلتفرم خود جذب کند. درنتیجه این جذب بیش از ۱۰۰ برنامه غیرمتمرکز(DApp) بر روی شبکه فانتوم با موفقیت توسعه‌یافته‌اند. بزرگ‌ترین برنامه درون اکوسیستم فانتوم، Geist Finance نام داشته که دارای حجم معاملاتی تقریبی ۷۵۳.۲ میلیون FTM است.
کاربرد بسیار و معماری منحصربه‌فرد شبکه فانتوم شاید آن از را اغلب رقبا متمایز کند اما فانتوم چقدر امن و کارآمد است؟ آیا مقیاس‌پذیری و امنیت را تأمین خواهد کرد؟ در ادامه به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.
قدم اول تحلیل ارز دیجیتال فانتوم ؛ بررسی اجماع
فانتوم پروتکل اجماع مخصوص خود به نام Lachesis را دارد. این اجماع بر اساس الگوریتم Asynchronous Bizantine Fault Tolerance یا “تحمل خطای نامتقارن” و به طور مخففaBFT طراحی‌شده است.
در کنار این الگوریتم، معماری دفتر کل “گراف جهت‌دار غیرمدور” یا DAG مخفف directed acyclic graph هم به این سازوکار اضافه‌شده است. به‌این‌ترتیب سه‌گانه چالش کلاسیک بلاکچین حل‌شده و دیگر نیازی نیست که یکی از موارد تمرکززدایی، امنیت یا مقیاس‌پذیری در این راه قربانی شود.
هیچ تفاوتی ندارد که درباره کدام بلاک چین صحبت می‌کنیم؛ هر بلاک چین برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها نیاز به اجماع دارد: بدون اعتبارسنجی، چگونه می‌توان به یک معامله و تراکنش اعتماد کرد؟
بسیاری از بلاک چین‌ها مانند بیت‌کوین، از الگوریتم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند که به دستگاه‌های ماینینگ بسیار قدرتمندی برای محاسبه این تراکنش‌ها نیاز دارد. با وجود اینکه برای هر تراکنش انرژی بسیار زیادی صرف می‌شود اما همچنان سرعت تائید تراکنش بالا نیست. به‌طوری‌که برای نهایی شدن یک تراکنش بیش از ده دقیقه زمان نیاز است.
اما Lachesis چگونه کار می‌کند؟ در سازوکار Lachesis به جای اینکه پردازش تراکنش به ماینر منتقل شود، اعتبارسنجی بر روی هر گره به طور انفرادی (یعنی کاربری که تراکنش را انجام می‌دهد) صورت می‌گیرد. همین مسئله حجم قابل‌توجهی از سنگینی لدجر یا دفتر کل را کم خواهد کرد و زمان تراکنش را تا حد ممکن پایین خواهد آورد. بهره‌مندی از DAG همان چیزی است که این مسیر را امکان‌پذیر می‌کند. با DAG، دیگر دفتر کل جهانی مشترکی وجود نخواهد داشت بلکه هر کاربر مسئول توان پردازشی تراکنش خودش است. ارز دیجیتال نانو نیز از DAG استفاده می‌کند.
اما آیا می‌توان به خود گره‌ها برای انجام این کار اعتماد کرد؟ البته که موضوع به این سادگی‌ها نیست. تکنولوژی در بلاکچین تا حد ممکن گسترش‌یافته تا دیگر نیازی به اعتماد کردن نباشد. سازوکار خودش کار را پیش ببرد و در این مورد نیز چنین است. اگرچه بلوک‌های داده‌ای یک تراکنش برای اعتبارسنجی به سراسر شبکه ارسال نمی‌شوند؛ اما رویداد این تراکنش به شبکه ارسال می‌شود. این بسته اطلاعاتی به نحو قابل‌توجهی سبک‌تر از بلوک اطلاعاتی بیت کوین است.
فانتوم چقدر امن است؟
با تمام آنچه اشاره شد سازوکار Lachesis هنوز برای ایمن‌سازی شبکه به اعتبارسنج نیاز دارد و این کار از طریق همان الگوریتم اثبات سهام (PoS) نسبتاً رایج صورت می‌پذیرد.
ازآنجایی‌که با سازوکار اثبات سهام طرفیم بنابراین دارندگان توکن، ارزهای خود را در دسترس یک اعتبارسنج قرار می‌دهند. هر چه توکن‌های بیشتری سهام‌گذاری شود و اعتبارسنج‌های بیشتری در شبکه مشغول به کار شوند، امنیت شبکه فانتوم بیشتر می‌شود.
با بررسی وبسایت FTMScan، می‌توان به تعداد اعتبارسنج‌های شبکه فانتوم پی برد. در زمان نگارش این مقاله ۷۱ اعتبارسنج در این شبکه فعالیت دارند. با توجه به تعداد ۵۹۸۲ اعتبارسنج اتریوم می‌توان دریافت که تعداد اعتبارسنج‌های فانتوم بسیار کم است. حتی شبکه‌ای کوچک‌تر مثل اولانچ Avalanche داری ۱۲۰۰ اعتبارسنج است.
همچنین جالب است بدانید اگر یک‌سوم از گره‌های Lachesis فانتوم از کار بیفتد یا مورد حمله قرار بگیرند؛ کل سیستم از کار می‌افتد. به بیانی دیگر تحمل خطای فانتوم به نسبت معروف‌ترین رقیبش یعنی شبکه اتریوم بسیار پایین است. تحمل خطای اتریوم ۵۰ درصد ذکرشده است.
در فوریه ۲۰۲۱، شبکه اصلی فانتوم به مدت هفت ساعت از مدار خارج شد دلیل این مشکل از کار افتادن دو اعتبارسنج بزرگ شبکه بود. این دو اعتبارسنج به‌قدری بزرگ بودند که نمایندگی یک‌سوم کل توکن‌های سهام‌گذاری شده را در اختیار داشتند.
اگرچه دارایی‌ها موجود در شبکه در معرض خطر قرار نگرفت؛ اما این حادثه نشان داد که تمرکزگرایی نسبی Lachesis چه خطراتی را می‌تواند به همراه داشته باشد.
سرعت و کارمزد شبکه FTM چقدر است؟
فانتوم در ابتدا نرخ تراکنش در ثانیه (TPS) را ۴۰۰,۰۰۰ تبلیغ می‌کرد؛ عدد فوق‌العاده بالایی که در حال حاضر رسیدن به آن غیرممکن به نظر می‌رسد. در حال حاضر اما فانتوم هرگونه داده مربوط به نرخ تراکنش بر ثانیه را از وبسایت خود حذف کرده است؛ بنابراین نرخ واقعی تراکنش بر ثانیه را تنها می‌توان حدس زد! با تمام این تفاسیر استفاده از دفتر کل DAG نسخه لایت همواره از لحاظ پشتیبانی تعداد تراکنش در ثانیه خوب عمل کرده است.
البته نهایی شدن تراکنش به اندازه TPS اهمیت دارد و FTM در این زمینه خود را به اثبات رسانده است. ازآنجایی‌که نهایی بودن به زمان ساخت بلوک مرتبط است؛ طبق نمودار زیر نهایی شدن یک تراکنش در کمتر از یک ثانیه انجام می‌پذیرد.
این مدت‌زمان کم به دلیل اندازه بلوک‌های میکروسکوپی! فانتوم است. اندازه بلوک‌های ۴۰۰۰ بایتی که در نمودار مشاهده می‌شود چیزی کمتر از ۰.۰۰۴ % اندازه بلوک‌های بیت کوین است.
ارز FTM همچنین در کارمزد تراکنش‌ها بسیار موفق بوده است. به‌عنوان‌مثال، در یک جابجایی به ازای انتقال ۲۹۰۰ واحد FTM حدود ۶ سنت کارمزد پرداخت‌شده است. البته احتمال افزایش هزینه کارمزد در آینده وجود دارد.
درباره ارز دیجیتال فانتوم و حاکمیت شبکه
ارز دیجیتال فانتوم یا توکن حاکمیتی شبکه فانتوم FTM نام دارد. تعداد واحدهای در گردش فانتوم ۲.۵۵ میلیارد و تعداد کل واحدهای آن ۳.۱۸ میلیارد خواهد بود. برای اطلاع از قیمت فانتوم در لحظه و یا خرید این ارز دیجیتال، می‌توانید به صفحه بازار نوبیتکس مراجعه کنید.
فانتوم در اوایل سال ۲۰۲۱ یک سیستم حاکمیتی را معرفی کرد که در آن همه دارندگان توکن FTM برای موضوعات پیشنهادی درون شبکه حق رأی داشتند.
از اولین پیشنهادهایی که در شبکه به رأی گذاشته شد بازپرداخت سود کم شده برای دو اعتبارسنجی بود که در سال ۲۰۲۰ به دلیل نامشخصی جریمه شدند.
همین مسئله این سؤال را در مورد سیستم مجازات فانتوم ایجاد کرد: اگر بتوان همه مجازات‌های در نظر گرفته‌شده را با رأی‌گیری معکوس کرد؛ آیا سوءاستفاده در سیستم حاکمیتی فانتوم ساده نخواهد بود؟
البته نباید از قلم انداخت که پیشنهادهای مثبتی هم در سیستم فانتوم رأی آورده‌اند و این از نکات مثبت سیستم حاکمیتی فانتوم است. به‌عنوان‌مثال به ترتیب در ماه مارس و سپتامبر، حداقل میزان سهام‌گذاری از سه میلیون FTM به یک میلیون FTM و سپس دوباره به پانصد هزار FTM کاهش یافت.
با کاهش میزان توکن‌های مورد نیاز برای تبدیل‌شدن به یک اعتبارسنج، روال کار آسان‌تر شده و اعتبارسنج‌های بیشتری تمایل به شرکت در تأمین امنیت فانتوم پیدا خواهند کرد.
کیف پول ارز فانتوم
خوشبختانه بسیاری از کیف پول‌ها از ارز دیجیتال فانتوم پشتیبانی می‌کنند. فانتوم ولت کیف پول اختصاصی ارز فانتوم بوده و به شما این امکان را می‌دهد تا دارایی خود را استیک کنید. این کیف پول در دو نسخه دسکتاپ و تلفن همراه موجود است.
ازآنجایی‌که توکن فانتوم با استاندارد ERC-20 مطابق است می‌توانید از ولت‌های اتریومی مانند مای اتر ولت و متامسک برای ذخیره آن استفاده کنید. علاوه بر این شما می‌توانید توکن‌های فانتوم مبتنی بر BEP-2 را در کیف پول‌های مخصوص بایننس چین مانند تراست ولت نیز ذخیره کنید.
آیا استخراج ارز فانتوم ممکن است؟
همان‌طور که پیش از این گفتیم فانتوم از اجماع اثبات سهام استفاده می‌کند. به همین خاطر امکان استخراج ارز فانتوم مثل بیت کوین امکان‌پذیر نیست. استخراج تنها برای بلاکچین‌هایی که از گواه اثبات کار کمک می‌گیرند ممکن است. شما به جای استخراج ارز فانتوم برای کسب سود می‌توانید از استیک یا سهام‌گذاری فانتوم کمک بگیرید.
در صورت نگهداری ارز فانتوم سهام‌گذاری آن منطقی است؟
هر کسی که ارز دیجیتال فانتوم را در سبد سرمایه‌گذاری ش داشته باشد؛ می‌تواند به شکل سهام‌گذاری دارایی خود را در اختیار یک اعتبارسنج قرار دهد. هیچ پیش‌نیازی برای استیک کردن فانتوم وجود ندارد و سود مشارکت متناسب با دوره قفل شدن توکن محاسبه می‌شود.
به این معنی که نرخ پایه ۴٪ است و در صورت انتخاب این حالت می‌توانید هر زمان دارایی خود را برداشت کنید. البته اگر یک سال به سهام و دارایی خود دست نزنید تا ۱۳ درصد سود خواهید داشت.
فانتوم گزینه‌ای دیگر برای درآمد غیرفعال هم ارائه می‌دهد که با عنوان “Liquid Staking” شناخته می‌شود. در این سیستم، می‌توان توکن‌های فانتوم استیک شده را در Fantom Finance به عنوان وثیقه قرارداد و از امکانات مجموعه مالی غیرمتمرکز فانتوم استفاده کرد. البته فراموش نکنید که هرگونه وثیقه باید پس از مدت معینی بازپرداخت شود.
همه گزینه‌های بالا به راحتی از طریق کیف پول fWallet فانتوم قابل دسترسی است. محیط کاربری این کیف پول بسیار کاربرپسند بوده و توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد از تمام توکن‌های FTM نگهداری شده در بلاکچین فانتوم استیک شده‌اند و این رقم در نوع خود شگفت‌انگیز است و به امنیت شبکه فانتوم کمک بسیاری کرده است.
آینده ارز دیجیتال فانتوم ؛ آیا پیش‌بینی ارز فانتوم ممکن است؟
با توجه به جذب کاربران بسیار و دارایی قفل‌شده بر روی شبکه فانتوم، به نظر می‌رسد که فانتوم پایه‌های مستحکمی برای رشد دارد و احتمالاً در تلاش است تا توسعه DApp یا برنامه‌های غیرمتمرکز را در پلتفرم خود افزایش دهد.
در این مدت گردانندگان فانتوم سعی کرده‌اند که حضوری پررنگ‌تر در صرافی‌ها داشته باشند و به نظر می‌رسد این روند ادامه دارد.
در نهایت، از نظر حاکمیتی، فشار مستمری برای آزادسازی دسترسی به اعتبارسنجی و هموارتر کردن شرایط برای تبدیل‌شدن به اعتبارسنج در شبکه وجود دارد. اگرچه فانتوم راهی طولانی برای کاهش مشکلات تمرکزگرایی شبکه‌اش را طی کرده است اما مخالفت رأی‌دهندگانش در این مورد نیز ادامه دارد. جالب است که ببینیم این موضوع در درازمدت به چه چیزی ختم می‌شود و آیا آینده ارز دیجیتال فانتوم روشن است یا خیر.
مطالب مشابه
