اگر در حوزه ارزهای دیجیتال تازه‌وارد نباشید؛ نام‌های بسیاری را به خاطر می‌آورید که هر از چندی توجه‌ها را به خود جلب کرده است. نام‌هایی که شنیده‌شده و تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌هایی پیرامون آن موضوعات به وجود می‌آید؛ درحالی‌که اغلب به‌هیچ‌عنوان موضوعی تازه نیستند. توکن‌های نه چندان جدید NFT یکی از این نام‌هایی است اخیراً در گوشه و کنار شنیده می‌شود و مورد بحث و بررسی‌های بسیاری است. در ادامه می‌توانید در این خصوص بیشتر بخوانید.
NFT چیست؟
NFT مخفف کلمات Non-Fungible Token به معنی توکن غیرقابل تعویض است. شاید این سؤال به وجود بیاید که تفاوت این توکن‌ها با دیگر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، اتریوم، لینک و یا توکن‌های دیگر در چیست؟
تفاوت اساسی این توکن‌ها دقیقاً در نام آن گنجانده‌شده است؛ ارزهای دیجیتال معمول که ما با آن‌ها سروکار داریم Fungible یا قابلیت تعویض‌پذیری دارند. این مسئله به این معنا است که تفاوتی ندارد کدام واحد از این ارزها در اختیار شماست چرا که از لحاظ کاربرد و ارزش هیچ تفاوتی میان واحدهای ارز مورد نظر وجود ندارد، برای مثال اگر شما ۱ واحد اتر (ETH) داشته باشید و دوست شما هم به همین میزان اتر در اختیار داشته باشد؛ هر دو شما می‌توانید اتر خود را با قیمتی یکسان در بازار مبادله کنید یا اصلاً اترهای خود را با هم جابجا کنید. هیچ وجه تمایز یا برتری بین دارایی شما و دوست شما وجود ندارد.
در این زمینه مثال‌های دیگری نیز در دارایی‌های دیگر وجود دارد. مثل طلا، اسکناس یا پول فیات. اما توکن غیرقابل تعویض به آن دسته از دارایی‌ها گفته می‌شود که قابلیت جابجایی یا تعویض‌پذیری ندارند، چرا که دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی‌اند که باعث می‌شود هر کدام از آن‌ها خاص باشند. مانند یک اثر نقاشی، بلیت تئاتر، یک خانه یک پوسته برای شخصیت بازی‌های ویدیویی یا یک علامت تجاری!
برخی از این دارایی‌ها فیزیکی و ملموس هستند و برخی دیگر دیجیتال و نامشهود. توکن به‌طورکلی به یک گواهی یا یک سند دیجیتال ذخیره‌شده در یک پایگاه داده توزیع‌شده امن به نام بلاکچین اشاره دارد. بنابراین NFT ها یا توکن‌های غیرقابل تعویض، دارایی‌های دیجیتالی هستند که دارای مالکیت معنوی قابل‌تأیید عمومی‌اند و از اعتبار و وجهه قانونی برخوردارند.
NFT ها چگونه کار می‌کنند؟
چارچوب‌های مختلفی برای ایجاد و صدور NFT وجود دارد اما شناخته‌شده‌ترین آن‌ها استاندارد ERC-721 است که برای صدور و معامله دارایی‌های غیرقابل تعویض درون بلاکچین اتریوم توسعه‌یافته است. البته استاندارد جدیدتر و پیشرفته‌تری به نام ERC-1155 نیز توسعه‌یافته است که با کمک آن می‌توان قراردادی هوشمند نوشت که هم دارای توکن‌های قابل تعویض و هم دارای توکن‌های غیرقابل تعویض است. این پیشرفت طیف وسیعی از احتمالات را برای آینده مهیا می‌سازد. استانداردسازی صدور NFT، بستر همکاری بیشتری را فراهم می‌کند که در نهایت به نفع کاربران خواهد بود. در واقع دارایی‌هایی با ویژگی منحصربه‌فرد می‌توانند با سهولت نسبی بین برنامه‌های مختلف منتقل شوند.
چطور به NFT ها دسترسی پیدا کنیم؟
فضای بلاکچین، محیطی مناسب برای معرفی و ارائه انواع NFT ها به وجود آورده است. برای مثال در وبسایت opensea.io می‌توانید انواع مختلفی از NFT ها را مشاهده کنید و در صورت تمایل اقدام به خرید آن‌ها کنید. البته فراموش نکنید که NFT ها در پاسخ به عرضه و تقاضای بازار مستعد تغییرات قیمتی هستند.
نحوه ذخیره NFT چگونه است؟
NFT را می‌توان درست مانند سایر توکن‌ها ذخیره کرد. به‌عنوان‌مثال می‌توانید از برنامه‌ای مانند Trust Wallet استفاده کنید. درست مانند سایر توکن‌های موجود در بلاکچین، NFT شما درون یک آدرس وجود خواهد داشت. بد نیست بدانید که NFT ها بدون اجازه مالک یا حتی توسط پدیدآورنده NFT قابل تکرار یا انتقال نیستند.
شاید این سؤال پیش بیاید که چگونه چنین اقلام دیجیتالی می‌توانند ارزشمند باشند؟ درست مانند هر شی‌ء ارزشمند دیگری، ارزش این شی‌ء از ارزش ذاتی خودش پدید نمی‌آید و بیشتر یک قرارداد نانوشته در میان افراد است.
ارزش در اصل یک باور مشترک است. همان‌طور که مهم نیست که این یک پول فیات، فلز گران‌بها یا وسیله نقلیه است و این چیزها زمانی ارزشمند تلقی می‌شوند که مردم به ارزش آن باور داشته باشند. پس چرا اقلام دیجیتال از این رویه استثنا باشند؟
موارد استفاده از NFT
NFT ها را می‌توان در برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) برای صدور آیتم‌های دیجیتالی و قابل جمع‌آوری (کلکسیونی) رمزنگاری شده استفاده کرد. این توکن ها می‌توانند یک کالای کلکسیونی یا یک محصول سرمایه‌گذاری یا مواردی از این دست باشند.
صنعت بازی به‌هیچ‌عنوان صنعت جدیدی نیست. از آنجایی که بسیاری از بازی‌های آنلاین از مدت‌ها قبل اقتصاد خود را داشته‌اند، استفاده از بلاکچین برای رمزگذاری دارایی‌های درون بازی تنها یک قدم رو به جلو محسوب می‌شود. در واقع، استفاده از NFT ها می‌تواند به طور بالقوه مشکل رایج تورم را که بسیاری از بازی‌ها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند را کاهش دهد و یا حتی حل کند.
درحالی‌که دنیای مجازی از مدت‌ها قبل راه شکوفایی را در پیش‌گرفته، یک کاربرد هیجان‌انگیز دیگر NFT، توکنایز کردن دارایی‌های دنیای واقعی است. اما این به چه معنی است؟ NFT ها می‌توانند نماینده‌ای از دارایی‌های دنیای واقعی باشند. اینکه دارایی‌ها به صورت توکن روی بلاکچین ذخیره و معامله شوند. این ویژگی می‌تواند نقدینگی مورد نیاز بسیاری از بازارها را فراهم کند و این مورد تا پیش‌ازاین امکان‌پذیر نبوده است، مانند هنرهای زیبا، املاک، کالاهای کمیاب و کلکسیونی و بسیاری دیگر.
هویت دیجیتال نیز بخشی دیگری است که می‌تواند از ویژگی‌های NFT بهره‌مند شود. ذخیره اطلاعات شناسایی و مالکیت در بلاکچین باعث افزایش حریم خصوصی و یکپارچگی داده‌ها برای بسیاری از افراد در سراسر جهان می‌شود. درعین‌حال، انتقال آسان این دارایی‌ها می‌تواند اصطکاک‌های اقتصاد جهانی کاهش دهد.
نمونه‌های NFT
تعداد NFT ها در طول این سال‌ها بسیار زیاد شده است، در اینجا تنها نام چند نمونه موفق از بازی‌ها و موارد کلکسیونی را معرفی خواهیم کرد:
Decentraland: یک دنیای واقعیت مجازی غیرمتمرکز است که در آن بازیکنان می‌توانند زمین‌های مجازی و سایر موارد ارائه‌شده را به صورت NFT درون بازی بخرند و یا با یکدیگر مبادله کنند. همچنین Cryptovoxels یک بازی مشابه است که در آن بازیکنان می‌توانند املاک مجازی بسازند، آن را توسعه دهند و یا به مبادله آن بپردازند.
Gods Unchained: یک بازی جمع‌آوری کارت‌های دیجیتال است که در آن کارت‌ها به صورت NFT در بلاکچین صادر می‌شوند. از آنجا که هر کارت دیجیتال منحصربه‌فرد است، بازیکنان می‌توانند درست مانند کارت‌های فیزیکی صاحب این کارت‌ها شوند و یا به جابجایی این کارت‌ها با دیگران بپردازند.
My Crypto Heroes: یک بازی نقش‌آفرینی چند نفره (RPG) است که بازیکنان می‌توانند قهرمانان تاریخی را با انجام مراحل مختلف و شرکت در نبردهای مختلف به رتبه‌های بالاتر برسانند. قهرمانان و آیتم‌های درون بازی به صورت توکن در بلاکچین اتریوم صادر شده است و امکان خرید و جابجایی وجود دارد.
Crypto Stamps: توسط شرکت خدمات پستی اتریش صادر می‌شوند و دنیای دیجیتال را به دنیای واقعی متصل می‌کنند. از این تمبرها برای حمل نامه مانند هر تمبر دیگری استفاده می‌شود. همچنین تمبرها به صورت تصاویر دیجیتالی در بلاکچین اتریوم نیز ذخیره می‌شوند، و آن‌ها را تبدیل به یک کالای کلکسیونی دیجیتال می‌کند.
Crypto Kitties: یکی از اولین پروژه‌های NFT که مورد استقبال عموم قرار گرفت بازی کریپتو-کیتیز بود، این بازی بر روی شبکه اتریوم ساخته شده است و به بازیکنان امکان جمع‌آوری، پرورش و یا تبادل گربه‌های مجازی را می‌دهد. این بازی بامزه از اولین موارد استفاده بلاکچین در صنعت سرگرمی و تفریح بود و نشان می‌داد که بلاکچین تنها استفاده مالی و ارزی ندارد. به‌طورکلی میلیون‌ها دلار به واسطه این گربه‌های مجازی جابجا شدند و برخی گربه‌های خاص و کمیاب این بازی هر کدام به قیمت صدها هزار دلار فروخته‌شده‌اند.
سخن پایانی
مجموعه‌های کلکسیونی دیجیتال با نمایندگی دارایی‌های فیزیکی در دنیای دیجیتال، به‌طورکلی مسیری جدید را برای فناوری بلاکچین هموار کرده‌اند. NFT ها این توانایی را دارند که نه تنها در اکوسیستم بلاکچین بلکه در اقتصاد کلان نیز نقشی حیاتی ایفا کنند. موارد استفاده NFT ها بسیار وسیع است و این احتمال وجود دارد که بسیاری از توسعه‌دهندگان به نوآوری‌های جدید و مهیج‌تری در این مسیر دست یابند. در سال‌های اخیر بیشتر تمرکز بر روی آثار هنری دیجیتال و مجموعه‌های کلکسیونی دیجیتال و همین‌طور آیتم بازی‌های ویدئویی معطوف بوده است. هنوز کسی نمی‌داند که در آینده چه درهای جدیدی به این بخش گشوده خواهد شد.
